Bài 3: Công và công suất

1. Công là gì

- Trong tự nhiên, khi các vật tương tác với nhau, năng lượng có thể được truyền từ vật này sang vật khác.

- Có hai hình thức truyền năng lượng cơ bản, đó là truyền nhiệt và thực hiện công.Trong bài này, ta chỉ xét hình thức truyền năng lượng bằng cách thực hiện công.

- Khi một lực tác dụng lên vật làm vật dịch chuyển một quãng đường theo hướng của lực, người ta nói lực đã thực hiện một công cơ học. Công cơ học được gọi tắt là công.

- Công là số đo phần năng lượng mà vật nhận vào hoặc mất đi do tương tác với vật khác. Công A được xác định bởi biểu thức:

A = Fs

Trong đó:

+ F (N) là độ lớn của lực

+ s (m) là quãng đường dịch chuyển theo hướng của lực.

+ Trong hệ SI, đơn vị đo công là jun (J).

Đối với các giá trị công lớn, người ta còn dùng đơn vị: kilôjun (kJ), mêgajun (MJ), ...

1 kJ = 1000 J; 1 MJ = 1 000 000 J.

+ Ngoài hệ SI, công còn được đo bằng đơn vị calo (cal), BTU (British Thermal Unit), ... 1 cal = 4,186 J 1 BTU = 1055 J

2. Công suất là gì

- Đại lượng đặc trưng cho tốc độ thực hiện công được gọi là công suất.

- Công suất được xác định bởi công thực hiện trong một đơn vị thời gian.  

P = A/t

Trong đó:

+ P là công suất

+ A (J) là công thực hiện

+ t (s) là thời gian thực hiện công. 

Công suất càng lớn thì tốc độ thực hiện công càng nhanh. Trong hệ SI, đơn vị đo công suất là oát (W), mã lực (HP hoặc VC, BTU/h,…