Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quang hợp là gì?

Yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quang hợp là: ánh sáng, nồng độ CO2, nhiệt độ và hàm lượng nước và các nguyên tố khoáng cũng có sự ảnh hưởng đến quá trình quang hợp ở thực vật.

Lý thuyết: Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quang hợp

Ánh sáng

- Là nhân tố cơ bản ảnh hưởng đến quá trình quang hợp ở thực vật.

- Mỗi loài thực vật thích nghi với cường độ ánh sáng khác nhau, các loài cây ưa sáng có điểm bù ánh sáng khoảng 10-20 µmol/m²/s; ở thực vật ưa bóng khoảng 1-5 µmol/m³/s. 

- Hầu hết các loài thực vật có điểm bão hoà ánh sáng nằm trong khoảng từ 500 - 1000 µmol/m³/s, trong đó, thực vật ưa sáng có điểm bão hoà ánh sáng cao hơn thực vật ưa bóng. Một số loài thực vật có thể có điềm báo hoà hơn 1.000 µmol/m³/s trong điều kiện môi trường thuận lợi 

+ Điểm bù ánh sáng: Cường độ ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp và cường độ hô hấp bằng nhau. 

+ Điểm bão hoà ánh sáng: Cường độ ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp đạt cực đại.

- Thành phần quang phổ ánh sáng cũng ảnh hưởng đến quá trình quang hợp:

+ Quang hợp xảy ra tại vùng ánh sáng xanh tím và ánh sáng đỏ. 

+ Các tia sáng xanh tím kích thích quá trình tổng hợp amino acid, protein

+ Các tia sáng đỏ kích thích quá trình tổng hợp carbohydrate

+ Nếu cùng một cường độ chiếu sáng thì ánh sáng đỏ cho hiệu quả quang hợp cao hơn ánh sáng xanh tím.

Nồng độ CO2

- CO2 trong không khí là nguồn nguyên liệu của quá trình quang hợp. 

- Nồng độ CO2 thích hợp cho cây quang hợp là 0,03%, nồng độ tối thiểu mà cây có thể quang hợp được là 0,008 - 0,01%; nếu dưới ngưỡng này, quang hợp rất yếu hoặc không xảy ra. 

- Khi nồng độ CO2 tăng quá cao (khoảng 0,2%) có thể làm cây chết vì ngộ độc CO2. Thực vật C4 có điểm bù CO2 thấp hơn thực vật C3.

- Điểm bù CO2: Nồng độ CO2 mà tại đó cường độ quang hợp và cường độ hô hấp bằng nhau.

- Điểm bão hoà CO2: Nồng độ CO2 mà tại đó cường độ quang hợp đạt cực đại. Nếu vượt quá trị số bão hoà, cường độ quang hợp cũng không tăng thêm.

Nhiệt độ 

- Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp thông qua sự ảnh hưởng đến hoạt tính của enzyme xúc tác các phản ứng trong pha sáng và pha tối.

- Tuỳ theo loài và môi trường sống mà nhiệt độ tối ưu cho quang hợp là khác nhau. 

+ Trong điều kiện môi trường thuận lợi, khi nhiệt độ tăng thì cường độ quang hợp ở thực vật C3 tăng dần và đạt mức cực đại ở nhiệt độ tối ưu (khoảng 25 – 30°C). Nếu nhiệt độ tiếp tục tăng, cường độ quang hợp giảm. Các loài thực vật C4 sống ở sa mạc có cường độ quang hợp đạt cực đại ở nhiệt độ cao hơn 40 °C 

*Ngoài ba yếu tố trên, hàm lượng nước và các nguyên tố khoáng cũng có sự ảnh hưởng đến quá trình quang hợp ở thực vật.

Trắc nghiệm: Các yếu tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quang hợp