Cảm nhận vẻ đẹp của sông Đà qua đoạn Con sông Đà tuôn dài tuôn dài ... thu về

Đề bài: “Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên sông Đà, tôi đã xuyên qua đám mây mùa thu mà nhìn xuống dòng nước sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước sông Đà không xanh màu xanh canh hến của sông Gâm, sông Lô. Mùa thu nước sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về...”

(Trích Người lái đò Sông Đà - Nguyễn Tuân, Ngữ Văn 12, Tập 1, tr.191)

Cảm nhận vẻ đẹp của sông Đà qua đoạn văn trên. Từ đó, nhận xét những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả của nhà văn Nguyễn Tuân.

Hướng dẫn làm văn

1. Mở bài

Đặt vấn đề: "Nhắc đến Nguyễn Tuân, người ta nhớ đến một nhà văn với phong cách văn chương giàu tính nghệ thuật, ngôn từ phong phú. Và “Người lái đò sông Đà” với đoạn trích dưới đây là một tác phẩm như thế ( trích lược đoạn văn)

2. Thân bài

- Giới thiệu khái quát

Dưới cái nhìn của nhà văn, đoạn trích mô tả sông Đà "tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình" đã khắc họa chân thực, sinh động vẻ đẹp được nhìn và cảm nhận từ mọi khía cạnh.

- Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của sông Đà từ trên cao nhìn xuống

+ Từ trên nhìn xuống, hình dáng sông Đà hiện ra gợi cảm qua con mắt người nghệ sĩ "tuôn dài như một áng tóc trữ tình", "đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc” => Thể hiện sự bồng bềnh, uốn lượn, đầy thướt tha 

=> Nghệ thuật so sánh đắc sắc, sông Đà tựa nhự một công trình nghệ thuật của tạo hóa. 

=> Sử dụng từ ngữ ấn tượng với động từ mạnh "bung nở", tính từ "cuồn cuộn" cùng hình ảnh miêu tả ấn tượng "hoa ban hoa gạo tháng hai", "khói núi Mèo đốt nương xuân"...=> Thể hiện sức sống căng tràn, rực rỡ nhưng cũng đầy kiêu sa, mơ màng của dòng sông.

- Cảm nhận màu sắc của sông Đà 

+ Chi tiết "hoa ban, hoa gạo tháng hai"=> Đó là màu trắng của hoa ban, màu đỏ của hoa gạo điểm vào "suối tóc" ấy tạo vẻ đẹp động lòng người

=> Biện pháp nghệ thuật đảo trật tự câu "bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai" và "cuồn cuộn mù khói núi" một lần nữa nhấn mạnh vẻ đẹp hư ảo, quyến rũ, căng tràn của sông Đà 

- Vẻ đẹp con sông Đà từ nhiều thời gian khác nhau

+ Chi tiết "Mùa xuân dòng xanh ngọc bích"=> Màu sắc của sự trong trẻo, đầy lấp lánh

+ Chi tiết "Mùa thu nước sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa" => Một diện mạo từng trải, dám biến thiên trong cuộc sống

=> Ở mỗi thời điểm, dòng sông mang sắc màu, vẻ đẹp khác nhau

=> Biện pháp nghệ thuật so sánh độc đáo, gần gũi làm nổi bật nét riêng dòng sông

=> Bằng sự quan sát tinh tường cùng trí tưởng tượng sáng tạo, so sánh và nhân hóa bất ngờ đã làm nổi bật hình tượng sông Đà 

=> Với kiến thức uyên bác, nhân hóa độc đáo, ngôn ngữ đa dạng, câu văn giàu hình ảnh khiến dòng sông mang vẻ đẹp biến hóa khó lường

3. Kết bài

Qua giọng văn mô tả đầy tính nghệ thuật của Nguyễn Tuân, sông Đà nói riêng, thiên nhiên Tây Bắc nói chung hiện lên đặc sắc. Qua đó, tác giả cho thấy tình yêu, sự gắn bó với thiên nhiên và núi rừng Tây Bắc.