Đọc hiểu Chùm ca dao trào phúng (Ngữ văn 8 Kết nối tri thức)

Tổng hợp kiến thức trọng tâm của tác phẩm Chùm ca dao trào phúng bao gồm Giới thiệu tác giả - tác phẩm, bài soạn, sơ đồ tư duy tác phẩm Chùm ca dao trào phúng - SGK Ngữ Văn 8 Kết nối tri thức.

A. Tác giả - Tác phẩm Chùm ca dao trào phúng

I. Tác giả

Những bài ca dao bao gồm nhiều sáng tác của các tác giả dân gian để lại.

II. Tác phẩm

1. Thể loại

Ca dao

2. Bố cục

Bố cục gồm 3 phần:

- Phần 1 (bài ca dao 1): Nói về những người thầy bói rởm, hành nghề mê tín

- Phần 2 (bài ca dao 2): Sự giả tạo của con mèo và sự khôn ngoan của chú chuột

- Phần 3 (bài ca dao 3): Việc dẫn cưới và thách cưới của nam nữ thời xưa

3. Giá trị nội dung

Những câu ca dao châm biếm, trào phúng, lên án, phê phán thói hư, tật xấu của con người.

4. Giá trị nghệ thuật

- Nghệ thuật tương phản, đối lập làm tăng hiệu quả cho sự diễn đạt trong văn bản.

- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa làm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

B. Trả lời câu hỏi đọc hiểu bài Chùm ca dao trào phúng

Câu 1. Bài ca dao số 1 nói về hoạt động nào của con người? Em căn cứ vào đâu để nhận biết điều đó?

Bài ca dao số 1 nói về hoạt động của những người thầy bói giởm, hành nghề mê tín dị đoan. Căn cứ vào phần mở đầu của câu ca dao có những chi tiết như: những chi tiết mê tín, " hư ảo " qua những từ láy của tiếng trống, tiếng chiêng " chập chập " , " cheng cheng " sẽ nhận biết được. 

Câu 2. Bài ca dao số 1 phê phán đối tượng nào? Tại sao đối tượng đó lại bị phê phán?

- Bài ca dao số 1 là những lời mỉa mai, châm biếm với những người bói toán, hành nghề mê tín dởm. 

- Đối tượng này bị phê phán vì sử dụng những lời dụ dỗ, mê tín mạng tính chất lừa người và chuộc lợi về bản thân.

Câu 3. Bài ca dao số 2 tạo dựng sự tương phản, đối nghịch dựa trên yếu tố nào? Bài ca dao đó thể hiện tính cách gì của mèo và quan hệ như thế nào giữa mèo với chuột?

- Bài ca dao số 2 tạo dựng sự tương phản, đối nghịch dựa trên yếu tố hai nhân vật: mèo - chuột. 

- Bài ca dao đó phản ánh sự giả tạo của con mèo và sự khôn ngoan của chú chuột. Ý hàm ngôn của bài ca dao là trong xã hội vẫn còn tình trạng kẻ mạnh ức hiếp người yếu và kẻ mạnh thường nguỵ trang tinh vi bằng bộ mặt giả nhân giả nghĩa để lừa lọc, ức hiếp người khác. 

Câu 4. Ở bài ca dao số 3, anh học trò đem bán những thứ gì để có tiền dẫn cưới? Hãy nhận xét về đồ dẫn cưới của anh học trò nghèo. Có thể có những điều này trong thực tế không?

- Trong bài ca dao số 3, anh học trò đem bán bể, bán sông để có tiền dẫn cưới.

- Đồ dẫn cưới đó là không thực tế, đây là cách anh học trò nghèo chế giễu cô gái khi thách cưới. Cách thách cưới này cũng là điều có thể xảy ra trong thực tế cuộc sống thời xưa. 

Câu 5. Bài ca dao số 3 lên án hủ tục gì? Cách lên án có tạo ra sự căng thẳng không? Vì sao?

Bài ca dao số 3 lên án hủ tục thách cưới trong xã hội thời xưa. Cách lên án đó có phần hài hước, dí dỏm. Anh học trò rất lém lỉnh và táo bạo, anh không hề thương lượng giảm bớt mà lại tỏ ra bình thản đến lạ. Thậm chí lễ vật của anh còn có vẻ vượt qua yêu cầu của cô gái đề ra. Nếu cô gái thách "hai mươi tám", "chín mươi chín" ông sao thì anh lại dẫn tới "trăm tám ông sao trên trời". Vì tình yêu, anh không để những lễ vật đó trở thành rào cản anh đến với cô gái và có lẽ cũng hiểu tâm lí của cô gái mà chàng trai cũng đáp lại như thế cho thỏa tấm lòng của cô. Việc dẫn hơn số lễ vật mà cô gái yêu cầu cũng thể hiện sự trân trọng của chàng trai đối với cô gái.

---------------------------------- 

Trên đây Topbee đã mang tới cho các bạn những kiến thức tổng hợp về tác giả -  tác phẩm, bài soạn, sơ đồ tư duy của văn bản Chùm ca dao trào phúng. Những câu trả lời dựa trên ngữ liệu văn bản, được chắt lọc kỹ càng đảm bảo chính xác nhất. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này, chúc các bạn học tốt.