Đọc hiểu Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

Trả lời câu hỏi Đọc hiểu Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI: Bạn hãy xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy. Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu? Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản. 

Đọc đoạn trích sau:

Không phải chờ đến thế kỉ XXI mới có sự bất định, nhưng trong bối cảnh toàn cầu hóa sâu rộng, thế giới đã trở nên “phẳng” và “ảo” với mạng Internet và các ứng dụng công nghệ truyền thông, các sự bất định lan truyền với tốc độ chóng mặt và xảy ra trên quy mô lớn. Chưa kể thế giới đương đại càng ngày càng ẩn chứa đa liên kết phức tạp, sự bất định cũng trở nên phức tạp bội phần. (Lược một đoạn: tác giả lý giải “nguyên lý bất định” của Hây-xơn-bớt (Heisenberg) trong vật lí lượng tử hiện đại để phân tích những bất định trong thế giới đương đại). Người trẻ cần mang theo những hành trang gì để chuẩn bị cho thế kỷ XXI đầy những bất định? 

Thứ nhất, người trẻ cần trang bị hành trang tri thức. Đối với bất kì ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên. Tuy nhiên, thế giới hiện đại cho thấy không thể chia tách các ngành, các lĩnh vực, mà chúng tồn tại ràng buộc, lệ thuộc, tương tác với nhau. Do vậy, bên cạnh kiến thức cốt lõi của ngành, còn cần phải nắm bắt được kiến thức của các ngành gần, các ngành liên quan. Các vấn đề xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành ngày càng trở nên quan trọng. Câu chuyện của giai pháp liên ngành đã được nhắc từ nhiều năm nay trở nên hiển hiện nhất trong đại dịch COVID-19. Trong lúc nước sôi lửa bỏng, chống dịch cấp quốc gia và trên toàn cầu là bài toán không thể giải chỉ bằng các mô hình dịch tễ hay các giải pháp y tế, mà còn đòi hỏi các tính toán về công bằng, an sinh xã hội, về tâm li xã hội và cách tiếp cận cộng đồng.

Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ công dân nào của thế kỉ XXI cũng cần phải có. Tổ chức “Partnership for 21st Century skills” gọi tắt là P21 đã khảo sát, xây dựng và ban hành “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”. (Lược một đoạn: Tác giả nêu thông tin về mục đích, vai trò của "Khung kĩ năng thế kỉ XXI".) 

Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toản, Kinh tế, Khoa học, Địa lí, Lịch sử và Quản lí nhà nước – Trách nhiệm dân sự. Khối kiến thức chung liên ngành bao gồm: (1) Hiểu biết về các vấn đề toàn cầu (đa dạng văn hoá, tôn giáo, biến đổi khí hậu,...), (2) Hiểu biết về tài chính, kinh tế, kinh doanh (vai trò của nền kinh tế, tài chính cá nhân,...), (3) Hiểu biết về vai trò và trách nhiệm dân sự (quyền công dân, nhân quyền, quan hệ nhà nước – công dân,..), (4) Hiểu biết về y tế và sức khoẻ (các biện pháp bảo vệ sức khoẻ tâm thần và thể chất như giảm căng thẳng, tránh rủi ro y tế, dinh dưỡng… theo dõi, giám sát sức khoẻ cá nhân, các vấn đề an toàn và y tế cộng đồng,...), (5) Hiểu biết về môi trường (môi trường thiên nhiên – hệ sinh thái, nguồn nước, năng lượng, khí hậu, tác động của con người tới môi trường tự nhiên tăng trưởng dân số, tiêu thụ tài nguyên, ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, phá rừng,...). Có thể thấy khung kĩ năng đã đặt ra các khối nội dung kiến thức xã hội khá rộng, đòi hỏi sinh viên phải hiểu biết về môi trường đang sống, và phải có liên kết, gắn bó với môi trường xung quanh. Đây là những hành trang vô cùng quan trọng cho những người trẻ trong kỉ nguyên bất định ở thế kỉ XXI. 

Thứ hai, người trẻ còn cần chuẩn bị hành trang về kĩ năng. Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia. “Khung kĩ năng thế kỉ XXI” là chỉ dẫn giúp thu hẹp khoảng cách giữa việc đào tạo ở đại học với nhu cầu của doanh nghiệp. P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu cho sinh viên ở thế kỉ XXI: (1) Kĩ năng học tập và sáng tạo, (2) Kīnăng công nghệ, truyền thông và thông tin, và (3) Kĩ năng sống và nghề nghiệp. Trong số các kĩ năng này, nhóm (2) và (3) là những kĩ năng quan trọng nhất mang đặc trưng thời đại để ứng phó với bất định.

Thứ ba, hành trang không thể thiếu đó là thái độ. Nếu xem xét kĩ các kĩ năng trong khung kĩ năng của công dân thế kỉ XXI, có thể thấy trong đỏ đã ẩn chứa một phần thái độ mà những người trẻ cần có. (Lược một đoạn: Tác giả liên hệ với sự bất định đã phân tích ở trên để lí giải về những thái độ người trẻ cần có.). Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đầu, chứ không phải chúng ta mù mờ về tương lai và cho rằng tương lai là không thể xác định. Nhận thức như vậy giúp chúng ta có thái độ phù hợp với sự bất định. Đó là sẵn sàng chủ động, có sự chuẩn bị, thay vì hoang mang, sợ hãi, nghỉ hoặc để rồi phó mặc hoặc ra các quyết định sai lầm.

(Đỗ Thị Ngọc Quyên, Nguyễn Đức Dũng – Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI).

Đọc hiểu Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI

Câu 1. Bạn hãy xác định luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản và mối liên hệ giữa các yếu tố ấy.

Câu 2. Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề như thế nào? Theo bạn, lí lẽ, bằng chứng nào là tiêu biểu?

Câu 3. Nêu tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản. 

Câu 4. Bạn hãy chỉ ra mục đích và thái độ của người viết được thể hiện trong văn bản.

Câu 5. Bạn có đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản không? Vì sao?

Câu 6. Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, những kĩ năng nào bạn thấy bản thân cần trau dồi thêm? Bạn sẽ làm gì để hình thành, phát triển các kĩ năng ấy?

Trả lời câu hỏi đọc hiểu

Câu 1.

- Luận đề 1: Người trẻ cần chuẩn bị cho bản thân mình những hành trang kiến thức phù hợp với thế kỉ XXI đầy những bất định. 

- Luận điểm:

+ Luận điểm 1: Người trẻ cần trau dồi không chỉ kiến thức cốt lõi của ngành mà còn cần nắm bắt kiến thức của các ngành gần, các ngành liền quan vì xã hội hiện đại đòi hỏi các giải pháp liên ngành.

+ Luận điểm 2: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức, người trẻ còn cần trau dồi kĩ năng vì tình trang thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường lao động sau tốt nghiệp đại học là vấn đề của nhiều quốc gia. 

+ Luận điểm 3: Bên cạnh việc trau dồi kiến thức và kĩ năng, người trẻ cần có thái độ đúng mực. 

- Lí lẽ, bằng chứng:

+ “Đối với bất cứ ngành nào, kiến thức cốt lõi của ngành là đương nhiên… tương tác với nhau”.

+ “Ngoài kiến thức chuyên ngành, người trẻ còn cần trang bị khối kiến thức chung mà bất cứ…. cũng cần phải có”.

+ “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

+ “Khối kiến thức chung liên ngành… phá rừng…”

+ “Thiếu kĩ năng làm việc ở người trẻ khi tham gia thị trường…. nhiều quốc gia”.

+ “P21 đưa ra ba khối kĩ năng trọng yếu tố… bất định”.

+ “Chúng ta có thể lường trước sự bất định đến từ đâu… trước sự bất định”.

Câu 2. 

- Các luận điểm trong bài viết đã làm sáng tỏ luận đề, chứng minh và thuyết phục được người đọc, người nghe đồng tình với quan điểm của bài viết.

- Lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu nhất là: “Khối các môn học cốt lõi mà sinh viên trong thế kỉ XXI cần có là tiếng mẹ đẻ, ngôn ngữ toàn cầu (tiếng Anh), Nhân văn, Toán, Kinh tế… Trách nhiệm dân sự”.

Câu 3. 

Tác dụng của các yếu tố thuyết minh trong văn bản: Giúp cho văn bản trở nên cụ thể, hấp dẫn và thuyết phục người đọc, người nghe.

Câu 4. 

- Mục đích người viết muốn thể hiện trong văn bản là: Khẳng định sự bất định của thế giới trong tương lai và nhắc nhở người trẻ về việc chuẩn bị những hành trang (tri thức, kĩ năng, thái độ) cho thế kỉ mới.

- Thái độ của người viết muốn thể hiện trong văn bản là: lo lắng, vội vàng, khẩn trương, thôi thúc thế hệ trẻ hãy chuẩn bị cho hành trang tương lai ngay từ bây giờ vì xã hội đang không ngừng biến chuyển, thay đổi từng giờ.

Câu 5. 

Em đồng ý với “thái độ phù hợp với sự bất định” được trình bày ở đoạn cuối văn bản, vì khi chúng ta có sự chuẩn bị kĩ càng, chúng ta sẽ thích nghi được với môi trường và thế giới sống thay đổi. Con người của xã hội mới đòi hỏi cần có những sự linh hoạt, dễ dàng thích nghi, luôn sẵn sàng trước những chuyển biến của thời thế sao cho không bị bỏ lại với thời đại, với xã hội.

Câu 6. 

- Trong “Khung kĩ năng thế kỉ XXI”, em thấy bản thân cần trau dồi thêm một số kĩ năng:

+ Kĩ năng học tập và sáng tạo

+ Kĩ năng sống và làm việc.

+ Kĩ năng ICT (công nghệ, truyền thông, thông tin).

- Để hình thành và phát triển những kĩ năng ấy, em đã:

+ Luôn tìm tòi, học hỏi các kiến thức, kĩ năng liên quan đến công nghệ thông tin.

+ Học hỏi những kinh nghiệm từ đồng nghiệp và tiền bối đi trước.

+ Học cách lắng nghe, đóng góp ý kiến từ mọi người xung quanh để kĩ năng học tập và sáng tạo trở nên tốt hơn.

---------------------------------- 

Trên đây Topbee đã mang tới cho các bạn những kiến thức bổ ích qua bài Đọc hiểu Người trẻ và những hành trang vào thế kỉ XXI. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập.