Đọc hiểu những dặm đường xuân (2 đề)

Hướng dẫn trả lời 2 đề Đọc hiểu những dặm đường xuân tự luận chi tiết giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao

Nội dung bài Những dặm đường xuân

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:

NHỮNG DẶM ĐƯỜNG XUÂN

Băng Sơn

Thế là tháng củ mật sắp hết, tháng mà mỗi ngày “chưa cười đã tối” vì mùa đông, mặt trời thích ẩn vào mây cho ấm sớm mà cũng vì cái Tết đang xình xịch đến sau lưng, tháng mà ai cũng phải vội vàng hối hả, tất bật như vội ra ga không thì con tàu mình đi sắp chuyển bánh khởi hành, mau lên kẻo lỡ chuyến tàu đời…

Người xa quê ơi, sao đến hôm nay sắp năm cùng tháng tận mà người mãi chưa về, còn mải mê vui thú đường xa hay đang ê chề nỗi gian lao vất vả không dám về quê vì vẫn chỉ bộ quần áo tàng tàng rung rúc, không được ai xênh xang xe, ngựa, có cành hoa giấy trang kim, có gói bánh cốm lá xanh lạt đỏ biếu cô dì chú bác, không có đồng tiền cho vợ may cái yếm mới đón xuân… nên người tủi phận, tự mình lẩn tránh thân mình, tự mình lừa hồn mình, khất lần ngày về nơi chôn rau cắt rốn.

Người đâu biết rằng mọi con đường to nhỏ như mạch máu, những phát huyết quản hồi huyết quản, vi ti huyết quản, những con đường cái quan, đường huyện, đường làng, đường trục, đường mương, đường rẽ xương cá vào ngõ nhỏ,… đã in hằn chồng xếp bao nhiều bước chân, nào người đi, người về, nào sắm Tết, bán mua, nào vay mượn, trả nợ, cả vui lẫn lo toan, bấm đầu ngón chân xuống đất trơn cho khỏi ngã, lê chiếc dép mòn tung bụi, gánh nặng lõm đất, rênh rang chơi nhởi vì đã có người vợ hiền mẹ đảm lo cho hết, nên cứ khăn áo chỉnh tề, ô che mũ đội mà đi tìm bạn, tìm hoa, bạn rượu hay bạn cờ, hoa đào hay hoa cúc,…

Tết ơi, giá mỗi năm có mười cái Tết thì chắc con người phải bạc đầu từ trẻ, nhưng nếu mười năm mới có một Tết thì chắc hồn người cũng sẽ ủ ê không biết nhường nào […].

Phiên chợ cuối năm đã họp kín người, xế chưa tan. Đắt hàng thế là chị bán hàng vàng hương, vàng hồ, vàng hoa, mũ ông Công, ông Táo, hương đen, hương vàng, hương trầm, hương sạ, hương sào, hương vòng, nến trắng, nến đỏ. Không hiểu sao ngồi cạnh chị ngay ngoài đầu chợ, bao giờ cũng có bà trầu vỏ kèm bên. Bà cụ đã móm, hình như bà ngồi đây đã mấy trăm cái Tết, nên chiếc vồ chặt vỏ, nguyên là cả khúc gỗ mít, gỗ nhãn đã xơ ra, tướp hết, thành cái chày thắt ngẵng, như sắp gãy ở quãng giữa ấy. Những thanh vỏ chay  ngon lành thế, cô con gái biếu mẹ, vì lấy chồng xa, chị con dâu hiền thảo mua cho mẹ chồng ăn Tết, mỗi thanh còn vỏ au đỏ mỏng tang như làm bằng giấy bản nhuộm hồng, những thanh vỏ quạch, từng khúc nâu xỉn, như từng khúc lưng con rắn rừng nằm chờ thân phận được quyết định về với Tết nhà ai, nghèo khó nơi bìa làng, thiếu thốn nơi ngõ trại,…

Có người ao ước, giá quanh năm, chợ lúc nào cũng vui như phiên này, rủng rỉnh như phiên này… mát mặt biết bao nhiêu, thay cơm hẩm cà kho bằng câu “ba mươi Tết có thịt treo trong nhà…”.

Ngoài đồng, lúa đã kín những mặt gương long lanh. Lạy trời, hãy mưa thuận gió hoà, đừng đổ về những cơn gió mùa đông bắc làm chết cá trong ao, phải lấy rơm hun khói, phải cấy lại thì khổ kiếp người, làm Tết mất vui.

Con chim khách báo đúng hay báo nhầm, cành tre đầu nhà đung đưa, bước chân người rộn rã, nó nghe, nó ngửi, nó nhìn, nó cảm,… nó báo tin càng làm trái tim chờ đợi thắc thỏm, mong có bóng người xuất hiện đầu đê, vào đường gạch, đứng trước chiếc cổng tre chống lên quen thuộc thân thương… Tết làm lòng nhau mở cửa hay bắt nó đóng lại nỗi quạnh hiu cô quạnh? Tuỳ người đấy, ai ơi…

Ngoài đình, ngoài chùa, mái quán chơ vơ trên đồng, bờ giếng tròn xây… đã được mặc tấm áo trắng tinh, trắng lốp bằng nước vôi mới quét, càng kéo cái Tết đến gần, như đã sờ thấy nó, nó đã vào đến làng, đến cổng rồi kìa…

Hình như từ sâu thẳm tâm can, mỗi con người đều được cái Tết thúc gọi, cấy vào đẩy chiếc mầm cây mới, gieo vào đấy cái hạt nở ra cây hi vọng. Bận rộn mà vui, hối hả vẫn tươi cười… để có niềm hạnh phúc chờ mong mơ ước. Đôi câu đối giấy hồng điều trên cột, đôi cây mía tím, mía voi làm gậy ông vải hai bên bàn thờ, tờ tranh ông Phúc, ông Lộc dán hai bên cánh cửa, con gà mắt trong veo, con lợn gặm cây khoai ráy, chị tốc váy hứng dừa, anh đánh ghen rúc rích thứ tranh Đông Hồ bán đầy chợ Tết, bày la liệt mặt đất,… cho đến tranh y môn, mâm bồng ngũ quả bán ngoài thành phố,… bức tranh lụa hay sơn dầu quý phái bạn hoạ sĩ tặng ta treo Tết,… chẳng là hi vọng cái mới sẽ sang đấy sao? […]

(Hà Nội rong ruổi quẩn quanh, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2016, trang 40, 41, 43, 47)

Đọc hiểu Những dặm đường xuân - Đề 1

Câu 1: Văn bản trên viết về đề tài gì?

Câu 2: Sự bận rộn, hối hả của mỗi gia đình khi trang trí nhà cửa, chuẩn bị cho ngày tết được thể hiện qua những chi tiết nào?

Câu 3: Nêu nội dung của văn bản.

Câu 4: Chỉ ra và phân tích vai trò của yếu tố miêu tả trong đoạn văn trên.

Câu 5: Anh/ chị có đồng tình với quan niệm: Tết ơi, giá mỗi năm có mười cái Tết thì chắc con người phải bạc đầu từ trẻ, nhưng nếu mười năm mới có một Tết thì chắc hồn người cũng sẽ ủ ê không biết nhường nào? Vì sao?

Đáp án

Câu 1: 

- Đoạn văn trên nói về đề tài mùa xuân 

Câu 2:

- Sự bận rộn, hối hả của mỗi gia đình khi trang trí nhà cửa, chuẩn bị cho ngày tết được thể hiện qua những chi tiết: Bận rộn mà vui, hối hả vẫn tươi cười… để có niềm hạnh phúc chờ mong mơ ước. Đôi câu đối giấy hồng điều trên cột, đôi cây mía tím, mía voi làm gậy ông vải hai bên bàn thờ, tờ tranh ông Phúc, ông Lộc dán hai bên cánh cửa, con gà mắt trong veo, con lợn gặm cây khoai ráy, chị tốc váy hứng dừa, anh đánh ghen rúc rích thứ tranh Đông Hồ bán đầy chợ Tết, bày la liệt mặt đất,… cho đến tranh y môn, mâm bồng ngũ quả bán ngoài thành phố,… bức tranh lụa hay sơn dầu quý phái bạn hoạ sĩ tặng ta treo Tết,… chẳng là hi vọng cái mới sẽ sang đấy sao?

Câu 3:

- Nội dung của văn bản: không khí những ngày tết ai ai cũng hối hả chuẩn bị những ngày cận kề tết, những khía cạnh, cảm xúc khác nhau của những người con xa quê khi mùa xuân đến

Câu 4:

- Yếu tố miêu tả:

+ Dáng điệu của người lao động vất vả xa quê: vẫn chỉ bộ quần áo tàng tàng rung rúc, không được ai xênh xang xe, ngựa, có cành hoa giấy trang kim, có gói bánh cốm lá xanh lạt đỏ biếu cô dì chú bác, không có đồng tiền cho vợ may cái yếm mới đón xuân.

+ Những con đường làng chờ người về quê: rằng mọi con đường to nhỏ như mạch máu, những phát huyết quản hồi huyết quản, vi ti huyết quản, những con đường cái quan, đường huyện, đường làng, đường trục, đường mương, đường rẽ xương cá vào ngõ nhỏ,… đã in hằn chồng xếp bao nhiều bước chân, nào người đi, người về, nào sắm Tết, bán mua, nào vay mượn, trả nợ, cả vui lẫn lo toan, bấm đầu ngón chân xuống đất trơn cho khỏi ngã, lê chiếc dép mòn tung bụi, gánh nặng lõm đất, rênh rang chơi nhởi vì đã có người vợ hiền mẹ đảm lo cho hết, nên cứ khăn áo chỉnh tề, ô che mũ đội mà đi tìm bạn, tìm hoa, bạn rượu hay bạn cờ, hoa đào hay hoa cúc,…

+ Cảnh chợ tết: vàng hương, vàng hồ, vàng hoa, mũ ông Công, ông Táo, hương đen, hương vàng, hương trầm, hương sạ, hương sào, hương vòng, nến trắng, nến đỏ.

+ Cảnh đình làng vào tết: Ngoài đình, ngoài chùa, mái quán chơ vơ trên đồng, bờ giếng tròn xây… đã được mặc tấm áo trắng tinh, trắng lốp bằng nước vôi mới quét, càng.

+ Cảnh trang trí tết: Đôi câu đối giấy hồng điều trên cột, đôi cây mía tím, mía voi làm gậy ông vải hai bên bàn thờ, tờ tranh ông Phúc, ông Lộc dán hai bên cánh cửa, con gà mắt trong veo, con lợn gặm cây khoai ráy, chị tốc váy hứng dừa, anh đánh ghen rúc rích thứ tranh Đông Hồ bán đầy chợ Tết, bày la liệt mặt đất,… cho đến tranh y môn, mâm bồng ngũ quả bán ngoài thành phố,… bức tranh lụa hay sơn dầu quý phái bạn hoạ sĩ tặng ta treo Tết

- Tác dụng: Miêu tả mùa xuân đến bằng những hình ảnh sinh động, câu từ gợi liên tưởng cho người đọc thấy được sự háo hức, giục giã của con người khi tết đến xuân về, tái hiện không khí quê nhà một cách chân thực, cụ thể. Thấy được sự chờ đợi háo hức mong mỏi về quê của những người con xa quê đi làm ăn. Đồng thời tăng sức gợi cho toàn văn bản cuốn hút người đọc.

Câu 5:

- Quan niệm: " Tết ơi, giá mỗi năm có mười cái Tết thì chắc con người phải bạc đầu từ trẻ, nhưng nếu mười năm mới có một Tết thì chắc hồn người cũng sẽ ủ ê không biết nhường nào" quan điểm trên hoàn toàn đúng

- Vì: để chuẩn bị một cái tết ai ai cũng phải giục giã vất vả công phu và con người bạc đầu từ trẻ vì mỗi năm mười cái tết như là điều mong muốn người ta được trải nghiệm không khí Tết thường xuyên hơn, được tận hưởng những khoảnh khắc đoàn viên hạnh phúc nhiều hơn. Mà mười năm mới có một tết như là nỗi sợ thời gian khi mà tết là ngày sum họp nhưng phải trải qua một quãng thời gian đằng đẵng mới được đón tết điều này khiến cho con người buồn bã, ủ ê và mất đi niềm vui cuộc sống.

Đọc hiểu Những dặm đường xuân - Đề 2

Câu 1: Đoạn văn trên đã mang đến cho em bài học gì?

Câu 2: Đoạn trích “Ta trở về … lầm lạc sớm hoàn lương” biểu đạt nội dung gì?

Câu 3: Theo anh/chị cái “tôi” tác giả được thể hiện trong đoạn trích trên là gì?

Câu 4: Theo anh/chị vì sao tác giả nói: “Hình như từ sâu thẳm tâm can, mỗi con người đều được cái Tết thúc gọi, cấy vào đẩy chiếc mầm cây mới, gieo vào đấy cái hạt nở ra cây hi vọng”.

Đáp án

Câu 1:

- Đoạn văn trên mang đến cho em bài học: trân trọng những ngày tết cổ truyền và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Câu 2:

- Đoạn trích “Ta trở về … lầm lạc sớm hoàn lương” biểu đạt nội dung mong ước của tác giả về những điều tốt đẹp sẽ đến cùng với mùa xuân trên quê hương ta.

Câu 3:

- Cái “tôi” tác giả được thể hiện trong đoạn trích trên là: tình cảm, suy nghĩ của tác giả về tết cổ truyền Việt Nam tết của dân tộc Việt. Sử dụng nhiều hình ảnh để người đọc dễ thấy được ngày tết như nào.

Câu 4:

- Tác giả nói: “Hình như từ sâu thẳm tâm can, mỗi con người đều được cái Tết thúc gọi, cấy vào đẩy chiếc mầm cây mới, gieo vào đấy cái hạt nở ra cây hi vọng”. vì: tết là thời điểm bắt đầu cho một năm mớ. Ai trong chúng ta cũng mong muốn, hi vọng 1 năm mới này sẽ có nhiều điều mắn hơn. Như chiếc mầm non hy vọng đam được đâm chồi nảy lộc phát triển dần dần và trở nên phát triển nở ra những điều may mắn.