Hệ thống kiến thức bài thơ Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm)

Đất nước là một trong những bài thơ hay nhất của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong sự nghiệp văn học. Hãy cùng Topbee Hệ thống kiến thức bài thơ Đất nước (Nguyễn Khoa Điềm) nhé!

Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm.

Tiểu sử

Nguyễn Khoa Điềm (có tên khác là Nguyễn Hải Dương; sinh 15/04/1943 ), Quê quán: làng An Cựu, xã Thủy An, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế. Năm 1964 ông tốt nghiệp tại Trường Đại Học Sư Phạm Hà Nộii, sau đó ông vào miền Nam tham gia các hoạt động học sinh, sinh viên Huế, tham gia quân đội, xây dựng cơ sở của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam ông là một nhà thơ, nhà báo lớn, đồng thời là một nhà chính trị Việt Nam.

Phong cách sáng tác

Nguyễn Khoa Điềm thường viết về đè tài quê hương, con người, và tình thần chiến đấu của người chiến sĩ Việt Nam yêu nước.

Một số tác phẩm tiêu biểu

+ Bếp lửa rừng

+ Đất ngoại ô (1973)

+ Mặt đường khát vọng (1974)

+ Đất nước

+ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ

Giải thưởng

+ Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam với tập thơ "Ngôi nhà có ngọn lửa ấm".

+ Giải thưởng Văn học Nghệ thuật Cố đô (giải B) với tập thơ "Cõi lặng" - năm 2010.[10]

+ Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.

Tác phẩm: Đất nước.

Hoàn cảnh ra đời

+ Bài thơ “Đất nước” là phần đầu được trích trong “ Trường ca mặt đường khát vọng” 

+ Tác phẩm này được viết tại chiến khu Trị Thiên vào năm 1971 và được xuất bản năm 1974. Dây là thời kỳ mà quân đội nhân dân ta đang ngày đêm anh dũng chống lại sự xâm lược của đế quốc Mỹ. Trường ca mặt đường khát vọng là một trong những bản trường ca hay và lớn nhất của nền văn học Việt Nam khi viết về đề tài Đất nước, nhân dân.  

Ý nghĩa nhan đề

Nhằm nhấn mạnh chủ đề bài thơ là nói về Đất nước, khẳng định Đất nước là của dân do dân và vì dân. Đồng thời thể hiện tình yêu của tác giả với Đất nước.

Nội dung

+ Thể hiện cái nhìn độc đáo mớ mẻ của Nguyễn Khoa Điềm về Đất nước. Đất nước bình dị, gần gũi.

+ Đất nước là của dân, do dân và vì dân

+ Mỗi chúng ta ai cũng cần phải có trách nhiệm giữ gìn, xây dựng và bảo vệ Đất nước.

Nghệ thuật

+ Giọng điệu trữ tình, chính trị. 

+ Ngôn ngữ, hình ảnh cô đọng, độc đáo, giàu gợi hình, gợi cảm.      

Đọc hiểu từng đoạn

+ Lý giải nguồn gốc của Đất Nước/ Đất Nước có từ bao giờ?

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

…

Đất Nước có từ ngày đó...”

+ Đất nước hiện lên qua không gian và thời gian:

“Đất là nơi anh đến trường

…

Không gian mênh mông”

+ Đất nước trên bình diện lịch sử và chiều sâu văn hóa: 

“Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ

…

Đất nước vẹn tròn, to lớn”

+ Đất Nước là sự thống nhất giữa cái riêng và nét chung, trộn lẫn dung hòa, mỗi người phải có trách nhiệm, phải biết giữu gìn, xây dựng và bảo vệ Đất Nước:

“Mai này con ta lớn lên

…

Làm nên Đất Nước muôn đời...”

+ Tư tưởng Đất Nước của nhân dân - Nhân dân đã hóa thân để làm nên Đất Nước: 

“Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu

…

Những cuộc đời đã hóa núi sông ta...”

Một số nhận định hay về tác giả/ tác phẩm

+ “Thơ ca Nguyễn Khoa Điềm chứa đựng nhiều chất liệu văn học và văn hóa dân gian. Câu thơ dù ở thể thơ truyền thống hay thơ tự do bao giờ cũng phảng phất phong vị của ca dao, tục ngữ. Chất hiền minh của trí tuệ dân gian thấm đẫm trong từng từ.” – (Trích “Tác giả nói về tác phẩm” năm 2000, Nguyễn Quang Thiều)

+ “Nếu trong thơ Nguyễn Đình Thi là hình ảnh đất nước hiên ngang, hào hoa, lãng mạn và tràn đầy sức sống thì trong thơ Nguyễn Khoa Điềm là hình ảnh đất nước giàu chất văn hóa, sức mạnh của đôi chân. vật lý.”

+ “Nguyễn Khoa Điềm đặc biệt thành công trong việc sử dụng chất liệu văn hóa, văn học dân gian. Chỉ chín câu thơ, nhưng dày đặc những hình ảnh, hình tượng thơ được khơi dậy, được vun đắp bằng văn hóa dân gian. Cảm hứng thơ bắt sâu vào cội rễ văn hóa dân tộc, để đất nước trở nên thân thuộc, gần gũi với mỗi người và để câu thơ giàu sức gợi, giàu sức liên tưởng.” (Báo Giáo dục thời đại).

+ .“… Đất nước- Nguyễn Khoa Điềm đã sáng tạo một hình tượng Đất Nước thân quen mà mới lạ trong thi ca Việt Nam… Nguyễn Khoa Điềm đã khắc họa nên một Đất Nước toàn vẹn, là sự thống nhất của lãnh thổ và văn hóa, của lịch sử và sự sống, một Đất Nước trong không gian tinh thần của người Việt Nam.”

Các đề văn liên quan đến tác phẩm

+ Cảm nhận về đoạn trích trong bài Đất nước- Nguyễn Khoa Điềm: “Khi ta lớn lên Đất nước đã có rồi… Đất nước có từ ngày đó”

+ Cảm nhận về đoạn trích trong bài Đất nước- Nguyễn Khoa Điềm: “Đất là nơi anh đến trường… Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ tổ”

+ Cảm nhận về đoạn trích trong bài Đất nước- Nguyễn Khoa Điềm: “Trong anh và em hôm nay… làm nên đất nước muôn đời”.