Phân tích bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm

Mỗi bài thơ, mỗi câu văn là một phương tiện để người viết thể hiện cảm xúc, là sợi dây để người đọc cảm nhận. Khi phân tích bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm, dường như người đọc sẽ thấy được cảm xúc bi thương và khó thở của một đứa trẻ. Đó là ngày mà cả thế giới trở nên tối đen như mực, bầu trời trên cao đổ sập bất ngờ.

Bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm

Năm xưa tôi còn bé

Mẹ tôi đã qua đời

Lần đầu tiên tôi hiểu

Thân phận trẻ mồ côi

Quanh tôi ai cũng khóc

Yên lặng tôi sầu thôi

Mặc dòng nước mắt chảy

Là bớt khổ đi rồi

Độ nhỏ tôi không tin

Người thân yêu sẽ mất

Hôm ấy tôi sững sờ

Và nghi ngờ trời đất

Từ nay tôi hết thấy

Trên trán Mẹ hôn con

Những khi tôi phải đòn

Đau lòng Mẹ la dạy

Kìa nhà ai bên cạnh

Mẹ con vỗ về nhau

Tìm Mẹ tôi không thấy

Lúc buồn biết trốn đâu

Hoàng hôn phủ trên mộ

Chuông Chùa nhẹ rơi rơi

Tôi biết tôi mất Mẹ

Là mất cả bầu trời.

Phân tích bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm - Mẫu số 1

     Những kỷ niệm từ thuở thơ dường như còn đọng mãi trong tâm hồn mỗi đứa trẻ, như những cánh hoa dịu dàng nở rộ trên thảm đất dịu mát. Trong vườn hoa đó, người mẹ là người nông dân dịu dàng từng bước chăm bẵm và chờ cho hạt nảy mầm. Vậy một ngày, vườn hoa ấy vắng bóng người nông dân, những đóa hoa kia sẽ như thế nào? Xuân Tâm đã khai thác chủ đề này vô cùng đặc sắc trong bài thơ Mất mẹ đăng trên báo Tuổi Trẻ Chủ Nhật.

“Năm xưa tôi còn bé

Mẹ tôi đã qua đời

Lần đầu tiên tôi hiểu

Thân phận trẻ mồ côi”

     Bài thơ bắt đầu bằng những dòng thơ đơn giản nhưng đầy cảm xúc, gợi lên hình ảnh tuổi thơ của tác giả khi mẹ qua đời. Từ câu đầu tiên, chúng ta cảm nhận được sự thiếu thốn tình cảm khi mẹ đã ra đi của đứa trẻ mồ côi. Phải khó khăn thế nào khi ngay từ bé, đứa trẻ đã mất đi bàn tay yêu thương của người mẹ? Có thể đó cũng là lý do khiến cho một đứa nhỏ hiểu được hoàn cảnh của mình, tự nói về bản thân mình là “một đứa trẻ mồ côi.” Ngày mà mẹ mất, ta cảm nhận được nỗi đau và tuyệt vọng của người con, nhưng nhân vật không thể hiện bằng cách khóc lóc như những người khác. Bởi chính như vậy ta mới thấy được, đó là một đứa trẻ ngoan ngoãn và hiểu chuyện, nhưng vẫn còn nhỏ nên mới có thể hồn nhiên nghĩ ‘Mặc dòng nước mắt chảy/ Là bớt khổ đi rồi”.

     Sự ra đi bất ngờ của mẹ khiến tác giả sững sờ và nghi ngờ về thế giới xung quanh, nghi ngờ về tất cả mọi thứ trong cuộc sống. Từ lúc đó, tác giả đã không còn thấy được ánh mắt Mẹ yêu thương nhìn mình, không còn được nhận những nụ hôn từ Mẹ. Nỗi đau ấy nhói lên qua những kỷ niệm thường ngày, những hoạt động tưởng chừng như chẳng ai có thể chú ý. Hơn hết là những lúc khó khăn, tìm hoài tìm mãi chẳng thấy nơi để đi về.

“Kìa nhà ai bên cạnh

Mẹ con vỗ về nhau

Tìm Mẹ tôi không thấy

Lúc buồn biết trốn đâu”

     Sự đối lập nổi bật của bức tranh và cảm xúc của nhân vật trong bài thơ chính là cảnh so sánh với những đứa bé được mẹ vỗ về. Tuy nhiên, đó lại không phải là ghen tự, mà chỉ là sự khao khát, ước ao của một đứa trẻ. Bởi vì, không ai có thể thay thế vị trí của mẹ trong trái tim những đứa con được. Bài thơ kết thúc với hình ảnh hoàng hôn phủ trên mộ và chuông chùa rơi rơi, biểu tượng cho sự ra đi của mẹ. Tác giả nhận thức rằng mẹ là bầu trời, khi mất mẹ cũng là mất đi sự che chở và tình yêu thương vô điều kiện của mẹ.

     Mất mẹ của Xuân Tâm thể hiện một tâm hồn con trẻ đầy xúc cảm và đau khổ sau khi mất đi người mẹ thân yêu. Bài thơ này đề cao tình mẫu tử và nhấn mạnh sự thiếu thốn tình cảm khi mất mẹ, điều đó đã tạo nên sự cô đơn và trống rỗng trong lòng tác giả.

Phân tích bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm - Mẫu số 2

     Xuân Tâm nổi tiếng với phong cách thơ giản dị, chân thực và tình cảm. Bài thơ Mất mẹ của tác giả là một tác phẩm thơ đặc sắc, tả nỗi đau khổ và cảm xúc của một đứa trẻ khi mất đi người mẹ yêu thương. Từng dòng thơ đã lưu dấu trong lòng độc giả với sự xúc động, tận cùng của cảm xúc con người.

     Tình mẫu tử là tình cảm thiêng liêng nhất, là nguồn gốc của sự sống, là một điều không thể thay thế hay đo đếm. Điều này càng làm nổi bật câu thơ tiết lộ sự thất vọng và đau khổ của đứa trẻ khi mất mẹ. Từ lúc đó, đứa trẻ nhận ra thân phận trẻ mồ côi, câu thơ "Mặc dòng nước mắt chảy/ là bớt khổ đi rồi" thể hiện sự tĩnh lặng và bất lực trong đau khổ. Đứa trẻ không biết phải làm gì để xoa dịu nỗi đau mất mẹ và chỉ còn biết rơi nước mắt. Sự ra đi của mẹ đem lại cho đứa trẻ một cảm giác hoang mang và nghi ngờ về cuộc sống và tất cả mọi thứ xung quanh.

“Độ nhỏ tôi không tin

Người thân yêu sẽ mất

Hôm ấy tôi sững sờ

Và nghi ngờ trời đất”

     Câu thơ thể hiện tâm hồn đứa trẻ bàng hoàng trước sự ra đi bất ngờ của người mẹ yêu quý. Nỗi hoang mang và nghi ngờ đó tạo nên sự thất vọng và tuyệt vọng trong tâm hồn đứa trẻ. Đứa trẻ nhớ về những vòng tay ấm áp và lời dỗ dành yêu thương từ người mẹ, nhưng giờ đây, không ai có thể thay thế vị trí của mẹ trong trái tim đó nữa. Cuối cùng, bài thơ kết thúc bằng hình ảnh hoàng hôn phủ trên mộ và chuông chùa rơi rơi, tượng trưng cho sự ra đi của mẹ. Đứa trẻ nhận thức rằng mẹ là bầu trời của mình, và khi mất mẹ, cả bầu trời đều mất đi. Tác giả chẳng dùng những từ ngữ hoa mỹ, cũng chẳng sử dụng những lối so sánh nhân họa gì. Vậy mà, người đọc lại sâu sắc cảm nhận được tâm trạng của nhân vật trong bài thơ, thấy được những đau khổ và nỗi nhung nhớ trong đó.

     Bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm đã thành công trong việc truyền tải những cảm xúc chân thành và tình cảm sâu đậm của đứa trẻ khi mất đi người mẹ yêu thương. Những hình ảnh tượng trưng và diễn giải nỗi đau đã làm cho bài thơ trở nên cảm động và gợi lên những suy tư về tình mẫu tử và ý nghĩa cuộc sống.

-------------------------------------------------------------

Trên đây là bài viết phân tích bài thơ Mất mẹ của Xuân Tâm. Hy vọng bài viết trên của Topbee sẽ giúp ích các em trong quá trình làm bài và ôn luyện. Chúc các em học tốt môn Văn!