Anh/Chị hãy phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích: “Từ đây, như đã tìm đúng đường về…... vấn vương của một nỗi lòng”

Anh/Chị hãy phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích: “Từ đây, như đã tìm đúng đường về…... vấn vương của một nỗi lòng” | Từ đó, nhận xét về cái tôi tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường được thể hiện trong đoạn trích.

Trong Ai đã đặt tên cho dòng sông?, nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường viết: 

Từ đây, như đã tìm đúng đường về, sông Hương vui tươi hằn lên giữa những biển bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn như những vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở Cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng" không nói ra của tình yêu. Và như vậy, giống như sông Xem của Pa-ri, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét; sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quý của mình; Huế trong tổng thể vẫn giữ nguyên dạng một đô thị cổ, trải dọc hai bờ sông. Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh sông đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố thị, với những cây đa, cây của) cổ thụ tỏa vàng là u sầm xuống xóm thuyền xúm xít; từ những nơi ấy, vẫn lập lòe trong đêm sương những ảnh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tế) xưa cũ mà không một thành phố hiện đại nào còn nhìn thấy được. Những chi lưu ấy, cùng với hai hòn đảo nhỏ trên sông đã làm giảm hẳn lưu tốc của dòng nước, khiển cho sông Hương khi đi qua thành phố đã trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh. Tôi đã đến Lê-nin-grát, có lúc đứng nhìn sông Nê-va cuốn trôi những đảm băng lô xô, nhấp nhảy trăm màu dưới ánh sáng mặt trời mùa xuân; mỗi phiến băng chở một con hải âu nghịch ngợm đứng co lên một chân, thích thú với chiếc thuyền xinh đẹp của chúng; và đoàn tàu tốc hành lạ lùng ấy với những hành khách ti hon của nó băng băng lướt qua trước cung điện Pê-téc-bua cũ để ra bề Ban-tích. Tôi vừa trong khói lửa miền Nam đến đây, lâu năm xa Huế, và chính Lê-nin-grát đã đánh thức trong tâm hồn tôi giấc mơ lộng lẫy của tuổi dại; ôi, tôi muốn hoá làm một con chim nhỏ đứng co một chân trên con tàu thuỷ tỉnh để đi ra biển. Tôi cuống quýt vỗ tay, nhưng sông Nê-va đã chảy nhanh quá, không kịp cho lũ hải âu nói một điều gì với người bạn của chúng đang ngẩn ngơ trông theo. Hai nghìn năm trước, có một người Hi Lạp tên là Hê-ra-clit, đã khóc suốt đời vì những dòng sông trôi đi qua nhanh, thế vậy! Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quỷ điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố... Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ảnh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng.
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr.199 - 200) 

Gợi ý đáp án
a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận

Vẻ đẹp của sông Hương trong lòng thành phố Huế, từ đó nhận xét về cái tôi tài hoa của nhà văn được thể hiện trong đoạn trích. 

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Thí sinh có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:

* Giới thiệu khái quát về tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sống?, nêu vấn đề nghị luận, trích dẫn đoạn trích.

* Phân tích vẻ đẹp của sông Hương trong đoạn trích Trong đoạn trích, sông Hương được nhân hoá, trở thành người con gái đầy tình cảm với Huế - người tình của sông Hương:

- Khi nhìn thấy thành phố: Sông Hương là dòng sông của tâm trạng vui tươi, náo nức, tâm trạng bồi hồi của một người đi xa tìm đúng đường về.

- Khi giáp mặt với thành phố ở Cồn Giã Viên: Sông Hương mang vẻ e đẹp của một người tình dịu dàng, e ấp, lãng mạn, tình tứ khi lần đầu chạm mặt với Huế.

Trong lòng thành phố Huế: Sông Hương mang vẻ đẹp nguyên sơ, trầm mặc, một sự yên tĩnh, nhẹ nhàng, trở thành “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”. Dòng sông được lí giải từ các góc nhìn khác nhau và đặt trong sự so sánh với những dòng sông đẹp khác, từ đó làm rõ vẻ đẹp riêng biệt của sông Hương, sự “vấn vương nỗi lòng” của dòng sông trong sự gắn kết tình cảm với kinh thành Huế.
(Thi sinh cần kết hợp giữa lí lẽ và phân tích các dẫn chứng để làm rõ các luận điểm).

* Đánh giá chung về nội dung và nghệ thuật: 

Với những nghệ thuật đặc sắc như ngôn ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh, nhịp điệu; lối so sánh, liên tưởng độc đáo,...tác giả đã thành công trong việc ca ngợi vẻ đẹp của sông Hương trong lòng thành phố Huế, một dòng sông đẹp với nhiều tình cảm, nỗi lòng dành cho mảnh đất cố đô. Đó cũng là sự ngợi ca vẻ đẹp của văn hoá và tâm hồn Huế, bộc lộ tình yêu thiết tha và niềm tự hào của nhà văn đối với sông Hương, với Huế và với quê hương đất nước.

Nhận xét cái tôi tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường thể hiện trong đoạn trích:

- Đoạn trích đã thể hiện rõ nét cái tôi đầy tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường với lối văn hướng nội tinh tế, cách hành văn nhẹ nhàng, uyển chuyển, giàu cảm xúc; khả năng quan sát, liên tưởng với những so sánh, ví von thú vị, độc đáo; ngôn ngữ biến ảo, giàu chất thơ.
- Cái tôi đó là biểu hiện cho phong cách viết kí đặc sắc của nhà văn: sự kết hợp giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều với vốn kiến thức uyên bác, phong phú.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

e. Sáng tạo
Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề cần nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ.