Axit oxalic | H2C2O4 (Là gì, TCHH, Ứng dụng, Mạnh hay yếu, Mindmap)

Tổng hợp kiến thức về axit oxalic (H₂C₂O₄): Cấu tạo phân tử, tính chất vật lí, hóa học, phương pháp điều chế, ứng dụng, Mindmap giúp học sinh ôn tập, bổ sung kiến thức cũng như hoàn thành tốt các bài kiểm tra môn Hóa học.

Axit oxalic là gì?

- Khái niệm: Là một hợp chất hữu cơ tương đối mạnh, là một axit dicacboxylic.

- Cấu tạo phân tử

+ Dạng khan: HOOC - COOH 

+ Dạng ngậm nước: HOOC - COOH.2H₂O

+ Công thức cấu tạo: H₂C₂O₄

- Trong tự nhiên, axit oxalic và muối của nó có trong rau muối, chua me đất, khế, hồ tiêu, lá chè,… Ngoài ra, một số loài nấm sợi thuộc chi

Aspergillus có khả năng tạo ra axit oxalic.

Tính chất vật lý

- Tồn tại dưới dạng hạt có màu trắng hoặc trắng ngà, dễ tan trong nước và có vị chua của giấm.

- Phân tử khối: 90 g/mol (khan)

- Độ hòa tan trong nước: 14,3 g/100 ml ở 25°C

- Nhiệt độ sôi: 157°C (430 K) (thăng hoa)

Tính chất hóa học 

+ Anion của axit oxalic là một chất khử.

+ Các dianion của axit oxalic được gọi là oxalat

+ Mang đầy đủ tính chất của một axit, tham gia nhiều phản ứng hóa học đặc trưng của axit dicaboxylic.

+ Axit oxalic có thể kết hợp với các kim loại như canxi, sắt, natri, magie và kali trong cơ thể để tạo thành các tinh thể của các muối oxalat tương ứng

H₂C₂O₄ + 2NaOH →  Na₂C₂O₄ + 2H₂O

H₂C₂O₄ + Ca(OH)₂ →  CaC₂O4 + 2H₂O

2FeCl₃ + 3H₂C₂O₄ →  Fe₂(C₂O₄)₃ + 6HCl

(COOH)₂ + 2KOH →  K₂C₂O₄ + 2H₂O

Axit oxalic là axit mạnh hay yếu? 

Axit oxalic có tính axit yếu do phân tử có chứa nhóm chức -COOH (nhóm chức của axit cacboxylic) thuộc vào axit hữu cơ.

Phương pháp điều chế

Trong phòng thí nghiệm: 

+ Từ phản ứng oxi hóa đường saccarozơ bằng HNO₃ (xúc tác V₂O₅)

+ Ngoài ra, còn dùng NaOH nóng hấp thụ monoxit cacbon CO ở áp suất cao.

Ứng dụng

- Dùng để chế tạo dược chất như acheomycin, terramycin và borneol,… 

- Sử dụng trong việc kết tủa và phân tách kim loại đất hiếm trong luyện kim

- Là chất tạo màu trong dệt nhuộm, chế tạo da thuộc, đánh bóng đá hoa cương,...

- Ứng dụng để xử lý nước, dung dịch tẩy rửa các thiết bị điện, tẩy rửa bản kẽm,đánh gỉ sét,…

- Tổng hợp các hợp chất hữu cơ, sản xuất phân bón,…

Sử dụng Axit oxalic đúng cách

Quy tắc sử dụng Axit oxalic đúng cách

- Trạng thái tinh khiết, axit oxalic có thể gây độc, ăn mòn da khi vô tình tiếp xúc trực tiếp nên phải hết sức cẩn thận khi dùng.

- Luôn sử dụng găng tay cao su khi làm việc với axit này.

- Sử dụng kính bảo hộ tránh kích ứng mắt, mặt nạ chống bụi chặn khói độc hại vào phổi.

- Nên dùng axit oxalic ở nơi thông khí tốt (nên ở ngoài trời).

- Nếu vô tình nuốt phải, không được gây ói mửa. Mà phải liên hệ ngay với bác sĩ hoặc trung tâm kiểm soát chất độc gần nhất.

Cách bảo quản Axit oxalic

Axit oxalic phải được giữ trong bao bì kín, nơi thoáng mát, tránh ánh sáng mặt trời và các nguồn nhiệt có thể gây cháy. 

Để xa tầm tay trẻ em. 

Ngoài ra cần phải tránh xa các bình xịt, các chất ăn mòn, chất oxi hóa

Sơ đồ tư duy về Axit oxalic