Đọc hiểu Cái chết của con Mực
3/10/2023
Nam Cao là một trong những cây bút xuất sắc của nền văn học nước nhà. Các tác phẩm của ông đều đem đến những giá trị nhân văn sâu sắc, thí dụ như truyện ngắn “Lão Hạc”, “Chí Phèo” và ta không thể bỏ qua truyện “Cái chết của con Mực” một tác phẩm đem đến cho người những dòng cảm xúc bồi hồi, xao xuyến. Vậy nên hãy cùng Topbee đến với bài Đọc hiểu Cái chết của con Mực để biết rõ hơn về cốt truyện nhé!
Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
Lược dẫn: Con Mực là con chó có nhiều tật xấu. Người ta đã định giết thịt nó, nhưng vì nhiều lí do nên ngày xử con Mực liên tục bị hoãn lại. Cuối cùng, người ta quyết định sẽ giết con Mực để mừng người con trai tên Du xa nhà nhiều năm nay mới trở về(..).
Bữa ăn xong, con Hoa cầm bát cơm ra: một tay nó xách cái thúng như để rồi xếp bát. Thấy được ăn, tất cả thú tính của con Mực hoàn toàn nổi dậy. Nó nhảy tới vẫy đuôi hếch mõm nhìn và đợi. Cơm vừa đổ xuống nó vội vàng chúi mõm ăn ngay. Miếng chưa qua cổ thì cái thúng đã chụp quanh trên mình. Nó rít lên, vùng mạnh; nhưng Hoa đã tì cả người lên cái thúng rồi, và con Mực bị thu gọn ở trong vừa vặn đến nỗi không còn giẫy và kêu được. Lũ trẻ con réo ầm lên. Người ta lấy sẵn dao thớt và dây để trói. Phần mở thúng đã đành phải về Du: ông chủ đi vắng, cả nhà chỉ có chàng là đàn ông, mà không lẽ đi mượn hàng xóm trói giùm một con chó đã úp gọn gàng chỉ việc hơi hé cạp thúng lên, hễ chó thò đầu ra thì một đứa em đặt gậy lên cổ nó để chân chàng dận xuống. Nhưng tay chàng thấy run run. Và khi con chó vừa thò đầu ra thì nó quẫy luôn một cái mạnh, vùng ra được. Con Hoa tủm tỉm cười. Lũ em ngơ ngác nhìn theo con chó vừa ẳng ẳng vừa chạy ở ngoài vườn. Còn Du thì mặt đỏ như gấc chín. Chàng thấy mình yếu tay hơn cả con Hoa. Có lẽ nào chàng lại dịu lòng hơn cả một người con gái. Và tự nhiên chàng giận con Mực. Người ta còn lo con Mực sợ hãi mà đi mất. Quả nhiên suốt ngày hôm ấy nó không về. Nó vẩn vơ vườn hàng xóm, lẩn lút như một con chó trước khi hóa dại.
Người ta tưởng đã mất toi. Nhưng tối hôm ấy nó lần vào gầm giường rồi Du lại nghe thấy cái thứ tiếng gà gáy của nó rít lên ở phía ngõ.
Sáng hôm sau nó vẫn bỏ cơm. Trưa cũng thế. Và cứ thấy bóng người lại cúp đuôi chạy mất. Du thương hại sai người đem cơm đổ ra vườn. Một lúc sau Mực lại gần. Nó trông trước trông sau, đưa mõm rê trên những hạt cơm rồi vô cớ giật mình chạy thẳng. Có lẽ cái kỷ niệm khủng khiếp vừa lóe ra và đập mạnh vào thần kinh nó như luồng điện. Du thấy bồn chồn và vẩn vơ: thương, hối hận hay là thẹn.
Sau cùng thì chàng bực mình: chàng nhận ra rằng một con chó đã làm mất sự bình tĩnh của tâm hồn chàng. Và đột nhiên chàng muốn giết con Mực lắm. Chàng muốn có đủ can đảm để giết người. Phải dám giết mà không run tay khi cần phải giết. Còn làm được trò gì nữa nếu chỉ giết một con chó mà tim cũng đập?
Sự do dự đã hết rồi. Khi có một ý định thì ý định ấy chóng thành mạnh mẽ. Du thấy lòng cứng cỏi. Ðã có lúc chàng tưởng đến cái thú dí con dao vào súc thịt giẫy lên đành đạch để máu ấm phọt vào tay. Và chiều hôm ấy khi thấy con chó ở vườn thì chàng gần như mừng rỡ. Con vật khốn nạn đói và sợ đã mệt lử đi rồi. Nó hiện ngủ bên bờ giậu. Du cầm cái gậy to rón rén lại gần. Nhưng giơ gậy lên chàng bỗng thấy tim run một cái. Chàng tưởng như ngạt thở và ngừng lại một giây để nhìn con chó. Giấc ngủ của nó có lẽ đầy ác mộng vì thỉnh thoảng khắp mình nó lại giật lên. Du thấy lòng quả quyết tiêu tán hết. Nhưng con chó bỗng giật mình. Du hoảng hốt thẳng cánh vụt mạnh trên mình nó, bụng nó thót hẳn vào rồi lại phình ra như một khối cao su. Nó rống lên gượng dậy loạng choạng mấy vòng rồi chui bừa qua giậu trong khi Du vụt cuống cuồng theo xuống đất… Ðêm đã khuya. Du lại nghe tiếng Mực rống lên. Chàng thấy toát mồ hôi và nhất định không giết con chó nữa.
Nhưng trời gần sáng chàng còn đương mơ mộng, thì đã nghe tiếng Hoa gọi cuống cuồng lên. Con vật khốn nạn không biết mỏi mệt thế nào mà ngủ quên đi ngay ở giữa sân để đến nỗi bị Hoa úp được. Lần này thì người ta cẩn thận hơn. Hai ba người nắm vào hai đầu gậy tre ngáng sẵn bên cạnh thúng rồi Hoa mới hơi hé miệng thúng lên. Thấy sáng con Mực nhô ra ngoài cái mõm ướt phì phì. Hoa nhích lên tí nữa nhưng một cái gối đã tì sẵn trên thúng. Mực lách cả cái đầu ra. Cái gậy đè mạnh xuống. Con vật khốn nạn không còn kịp kêu.
– Ðè chặt, thật chặt, đừng buông nó ra nó cắn đấy!
Du kêu lên như thế nhưng tiếng chàng đã hơi run run. Con chó phì một cái nữa: hơi thở mới thoát ra một nửa bị tắc. Cái gậy đè sát đất, mắt nó trợn lên. Lòng đen ươn ướt cứ đờ dần rồi ngược lên lần một nửa vào mí trên. Lòng trắng đã hơi đục. Lúc Hoa trói xong cả chân trước, chân sau và buộc mõm rồi thì con chó đã mềm ra không còn cựa quậy nữa.
Du nghẹn ngào nén khóc…
(Trích Cái chết của con Mực, Tuyển tập Nam Cao, Nxb Văn học)
Đọc hiểu Cái chết của con Mực - Đề 1
Câu 1. Phát biểu nào sau đây nói đúng về đặc điểm của lời kể trong truyện?
- Chỉ có lời nhân vật
- Chỉ có lời người kể chuyện
- Bao gồm cả lời người kể chuyện và lời nhân vật
- Bao gồm cả lời người kể chuyện, lời nhân vật và lời tác giả
Câu 2. Đoạn trích trên chủ yếu được kể từ điểm nhìn của nhân vật nào?
- Điểm nhìn của nhân vật Hoa
- Điểm nhìn của nhân vật Du
- Điểm nhìn của người kể chuyện
- Cả B và C
Câu 3. Truyện ngắn trên sử dụng người kể chuyện ở ngôi thứ mấy?
- Ngôi thứ ba
- Ngôi thứ hai
- Ngôi thứ nhất
- Ngôi thứ nhất và thứ ba
Câu 4. Tình huống chính trong truyện ngắn trên là gì ?
- Du trở về sau nhiều năm xa nhà
- Cái chết của con Mực
- Mọi người tìm cách giết con Mực
- Du không nỡ giết con Mực
Câu 5. Qua cái chết của con Mực, Nam Cao muốn gửi gắm thông điệp gì?
- Không nên hành động theo đám đông mà hãy hành động theo lương tri
- Không nên đối xử một cách tàn nhẫn với loài vật
- Trước mọi sự việc, con người cần có sự quyết đoán
- Con người cần biết tàn nhẫn thì mới có thể sống thanh thản
Câu 6. Phát biểu nào sau đây nói lên nội dung tóm tắt của truyện?
- Kể về quá trình giết chết con Mực và thái độ, tâm trạng của Du trước sự việc ấy
- Kể về việc Du trở về và người ta giết con Mực để ăn mừng
- Kể về việc Du không dám ra tay giết con Mực
- Kể về thái độ và tâm trạng của Du trước cái chết của con Mực
Câu 7. Qua quá trình tìm cách giết con Mực, bạn thấy nhân vật Du là một con người như thế nào?
- Một con người tàn nhẫn
- Một con người có lòng trắc ẩn
- Một con người không có chính kiến
- Cả B và C
Câu 8. Câu chuyện trên khiến bạn nhớ tới truyện ngắn nào của Nam Cao đã được học trong chương trình Ngữ Văn ở bậc THCS?
Câu 9. Bạn rút ra được bài học gì cho bản thân sau khi đọc truyện ngắn trên?
Câu 10. Từ truyện ngắn trên, bạn suy nghĩ gì về vai trò của tình yêu thương trong cuộc sống? (Viết khoảng 5 – 7 dòng)
Trả lời câu hỏi đọc hiểu
Câu 1. Đặc điểm của lời kể trong chuyện bao gồm cả lời người kể chuyện và lời nhân vật => Đáp án C
Câu 2. Đoạn trích trên chủ yếu được kể từ điểm nhìn của nhân vật Du => Đáp án B
Câu 3. Truyện ngắn trên sử dụng người kể chuyện ở ngôi thứ ba => Đáp án A
Câu 4. Tình huống chính trong truyện ngắn là cái chết của con Mực => Đáp án B
Câu 5. Qua cái chết của con Mực, Nam Cao muốn gửi gắm thông điệp không nên hành động theo đám đông mà hãy hành động theo lương tri => Đáp án A
Câu 6. Nội dung tóm tắt của truyện Kể về quá trình giết chết con Mực và thái độ, tâm trạng của Du trước sự việc ấy => Đáp án A
Câu 7. Qua quá trình tìm cách giết con Mực, nhân vật Du là một con người: có lòng trắc ẩn, không có chính kiến => Đáp án D
Câu 8.
- Câu chuyện về cái chết của con Mực và nỗi đau, hối hận của Du khiến ta nhớ tới truyện ngắn “Lão Hạc” của nhà văn Nam Cao đã được học ở lớp 8. Kể về cuộc sống nghèo khổ của lão Hạc và chú chó của ông, sau cùng ông vẫn gián tiếp giết chết người bạn đã đồng hành cùng ông suốt quãng thời gian để rồi phải hối hận vì quyết định lúc đó của bản thân.
Câu 9.
- Rút ra bài học cho bản thân:
+ Cần phải có chính kiến, lập trường vững vàng trước mọi sự việc trong mọi hoàn cảnh
+ Cần phải hành động theo tiếng nói của lương tri, không nên lắng nghe những lời nói xấu làm lung lay mọi việc
+ Không a dua theo đám đông khi chưa suy xét kĩ càng để về sau bản thân không còn phải hối hận.
Câu 10.
Suy nghĩ về vai trò của tình yêu thương trong cuộc sống:
- Tình yêu thương giúp gắn kết con người lại với nhau, các mối quan hệ giữa người và người cũng trở nên tôt đẹp hơn, cuộc sống vì thế mà trở nên ấm áp, vui vẻ, hạnh phúc hơn.
- Tình yêu thương sẽ trở thành niềm động lực giúp cho ta có thêm sức mạnh, động lực để chiến thắng mọi thử thách, khó khăn, thúc đẩy ta hoàn thành công việc tốt hơn, có hiệu quả cao hơn.
- Có được tình yêu thương thì tâm hồn chúng ta sẽ được bồi đắp trở nên trong sáng, cao đẹp. Niềm tin vào con người và cuộc sống vì thế mà sẽ được củng cố, vun vén.
Đọc hiểu Cái chết của con Mực - Đề 2
Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên là gì?
Câu 2: Nội dung chính của đoạn trích trên là gì?
Câu 3: Em có nhận xét gì về nhân vật Du?
Câu 4: Thông điệp ý nghĩa nhất mà em rút ra từ câu chuyện là gì?
Câu 5: Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện của Nam Cao.
Trả lời đọc hiểu
Câu 1:
- Tự sự
Câu 2:
- Kể về quá trình giết chết con Mực và thái độ, tâm trạng của Du trước sự việc ấy
Câu 3:
- Nhân vật Du là người có lòng trắc ẩn, có tình thương đối với con Mực, bản tính Du không phải người ác, mà là một kẻ nhu nhược, thiếu quyết đoán, không dám dũng cảm đứng về phía cái thiện. Anh hành xử theo đám đông, muốn giống đám đông, muốn được đám đông công nhận, để rồi lương tâm lại bị giằng xé, bởi những hành động đó đi trái với lương tâm của chính mình.
Câu 4:
- Thông qua cái chết của con Mực, Nam Cao lên án sự nhu nhược của con người cá nhân trước sức mạnh của tập quán xã hội. Vì sống theo tập quán, vì muốn được như người khác, vì không muốn bị người khác xem là yếu đuối, con người đã sẵn sàng từ bỏ cả lòng trắc ẩn, cả bản tính lương thiện của mình, để rồi lại bị cắn rứt lương tâm.
Câu 5:
- Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, hấp dẫn: Dựng tình huống có vấn đề, buộc nhân vật phải bộc lộ tính cách;
- Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc: Nam Cao đã sử dụng ngòi bút tài tình của mình để tinh tế khắc họa rõ nét tâm lý của nhân vật Du thông qua những tình huống tưởng chừng như giản đơn nhưng lại hết sức lôi cuốn và đầy kịch tính, bất ngờ.
- Sự chuyển dịch điểm nhìn từ người kể chuyện sang nhân vật khiến suy nghĩ, nội tâm nhân vật được miêu tả sâu sắc, trọn vẹn hơn.
- Ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, giản dị.
