Liên hệ mở rộng bài Mùa xuân nho nhỏ

Thanh Hải sáng tác bài thơ Mùa xuân nho nhỏ những năm tháng cuối đời, khi ông đang chiến đấu với tử thần trên giường bệnh. Bài thơ vì thế giống như một bản di chúc tổng kết về cuộc đời nhiều năm cống hiến không ngừng nghỉ của nhà thơ. Thông qua việc phân tích kết hợp Liên hệ mở rộng bài Mùa xuân nho nhỏ với một số bài thơ khác chúng ta sẽ thấy rõ được vẻ đẹp trong nhân cách của nhà thơ đa tài này.

Liên hệ mở rộng bài Mùa xuân nho nhỏ với những bài thơ nào?

1, Khi phân tích bức tranh tươi đẹp của mùa xuân trên xứ Huế thơ mộng có thể liên hệ với những câu thơ miêu tả cảnh đẹp và sự thơ mộng của xứ Huế như:

“Ai ra xứ Huế mộng mơ

Mua về chiếc nón bài thơ làm quà”.(Nón bài thơ xứ Huế) 

hoặc:

Đêm sông Hương tiếng Hò khoan mái đẩy

Day dứt buồn nhớ Huế những ngày xa

Nét trầm mặc trong lòng thành phố cổ

Nhớ Huế chao ôi, nhớ áo tím chi là…(Muốn về thăm Huế)

2, Cảm nhận về sức sống bền bỉ, vững vàng của quê hương đất nước trong lửa đạn chiến tranh thì có thể liên hệ với một số bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi: 

Súng nổ rung trời giận dữ

Người lên như nước vỡ bờ

Nước Việt Nam từ máu lửa

Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.

3, Cảm nhận về khát khao được cống hiến chân thành và bền bỉ của nhà thơ thì có thể liên hệ với những câu thơ trong bài Một khúc ca của Tố Hữu. Để thấy được nhân cách cao đẹp, khát vọng cống hiến của thế hệ các nhà thơ trong những năm kháng chiến.

Liên hệ mở rộng bài Mùa xuân nho nhỏ

     Mùa xuân nho nhỏ là một bài thơ đặc sắc của Thanh Hải, bài thơ được sáng tác trong một hoàn cảnh đặc biệt: khi thời gian của sự sống với nhà thơ không còn nhiều. Trong hoàn cảnh đặc biệt đó, Thanh Hải đã thể hiện những suy nghĩ, chiêm nghiệm về cuộc đời, những khát vọng được cống hiến chân thành, bền bỉ rất đáng trân trọng của mình.

      Năm 1980, năm năm sau ngày đất nước hòa bình thống nhất, những khó khăn gian khổ vẫn còn bộn bề, thế hệ những nhà thơ như Thanh Hải luôn mang nặng những khát khao được cống hiến, góp sức xây dựng tổ quốc trong thời kỳ này. Nhưng đáng tiếc thay vì mắc bạo bệnh nhà thơ đã phải gắn bó với giường bệnh và không lâu sau ông trút hơi thở cuối cùng giữa lúc vẫn còn đang dang dở rất nhiều dự định.

     Nhưng không vì thế mà bài thơ u ám, trầm uất, chúng ta thấy “Mùa xuân nho nhỏ” vẫn tràn đầy những cảnh sắc tươi sáng, rực rỡ, thể hiện được sự tươi vui, lạc quan của nhà thơ trước cuộc đời. Và hơn hết đó còn là những khát khao cống hiến đầy chân thành và bền bỉ, rất đáng trân trọng của nhà thơ.

Mọc giữa dòng sông xanh

Một bông hoa tím biếc

Ôi con chim chiền chiện

Hót chi mà vang trời

      Chỉ với một vài nét chấm phá bức tranh của mùa xuân thiên nhiên xứ Huế đã hiện ra có hình khối, màu sắc, đường nét và cả âm thanh. Màu xanh của dòng sông, màu tím biếc của hoa lục bình gợi ra một không gian xứ Huế thơ mộng, có thể lay động trái tim của bất cứ ai khi chiêm ngưỡng. Động từ “mọc” được đảo lên đầu câu nhấn mạnh vẻ đẹp cùng sức sống căng tràn của cây cối vạn vật. Hoa lục bình đang chuyển động từ từ, chậm rãi, vươn lên để đón ánh nắng của cuộc đời. Tiếng chim chiền chiện hót ríu ran như góp vui thêm cho cuộc đời. Giọt âm thanh trong trẻo, vang động giống như giọt long lanh tươi mát của cuộc đời, nhà thơ đón nhận nó bằng tất cả sự say sưa, thích thú

Từng giọt long lanh rơi

Tôi đưa tay tôi hứng

      Vẻ đẹp của thiên nhiên xứ Huế trong bài thơ gợi liên tưởng đến những câu thơ trong bài 

Ai ra xứ Huế mộng mơ

Mua về chiếc nón bài thơ làm quà”

(Nón bài thơ xứ Huế) 

hoặc:

Đêm sông Hương tiếng Hò khoan mái đẩy

Day dứt buồn nhớ Huế những ngày xa

Nét trầm mặc trong lòng thành phố cổ

Nhớ Huế chao ôi, nhớ áo tím chi là…

(Muốn về thăm Huế)

      Chúng ta thấy điểm tương đồng trong cảm nhận về vẻ đẹp của xứ Huế đó là vẻ đẹp dịu dàng, trầm mặc, nên thơ và thật trữ tình. 

Từ vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên nhà thơ liên tưởng đến sức sống bền bỉ của dân tộc trong mưa bom bão đạn

Đất nước bốn ngàn năm 

Vất vả và gian lao

Đất nước như vì sao

Vững vàng đi phía trước

      Trong suốt 4000 năm vất vả đương đầu với nhiều thế lực kẻ thù đất nước đã trải qua những thăng trầm, bao lần bị vùi dập song nhà thơ tin tưởng đất nước vẫn cứ như vì sao, vững vàng tiến lên phía trước, khẳng định vẻ đẹp và sự mạnh mẽ của mình. Ca ngợi về sức sống bền bỉ của dân tộc cũng là cảm hứng chung của tất cả thế hệ nhà thơ, nhà văn. Chúng ta dễ dàng bắt gặp điều đó trên trang thơ của Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi. Trong bài thơ Đất nước Nguyễn Đình Thi đã viết:

Súng nổ rung trời giận dữ

Người lên như nước vỡ bờ

Nước Việt Nam từ máu lửa

Rũ bùn đứng dậy sáng lòa.

      Đó là vẻ đẹp rực rỡ của dân tộc Việt Nam. Đồng thời cũng thể hiện niềm tự hào vô bờ bến của tác giả với sức sống bền bỉ, mạnh mẽ của nhân dân ta trong suốt những năm kháng chiến gian khổ, đương đầu với mọi thế lực quân thù.

      Suy nghĩ về mùa xuân của đất nước, về những năm đầy gian khổ nhưng anh hùng của dân tộc nhà thơ ước nguyện

Ta làm con chim hót

Ta làm một nhành hoa

…………………….

Dù là tuổi hai mươi

Dù là khi tóc bạc

      Nhà thơ ước được làm một con chim để cất cao tiếng hót làm đẹp vui cho cuộc đời, là một nhành hoa nhỏ bé nhưng tỏa hương thơm mát dịu dàng; làm một nốt trầm khiêm nhường, dịu dàng nhưng lắng đọng và da diết. Những ước nguyện chân thành và bền bỉ đó chứng tỏ vẻ đẹp nhân cách cao đẹp của nhà thơ. Suốt một đời cống hiến cho nhân dân, đất nước, ngay cả những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời nhà thơ vẫn giữ trọn tâm niệm sống đẹp và có ý nghĩa. Phép hoán dụ qua hình ảnh “tuổi hai mươi”, “khi tóc bạc” thể hiện khát vọng chân thành được cống hiến trọn cả cuộc đời của nhà thơ. Phép điệp ngữ “dù là” nhấn mạnh khát vọng được cống hiến cháy bỏng, tự nguyện, không ép buộc.

      Khát vọng được cống hiến này chúng ta thấy rất quen thuộc đối với thế hệ các nhà thơ cùng thời với Thanh Hải. Trong bài thơ Một khúc ca Tố Hữu đã viết:

Nếu là con chim, là chiếc lá

Con chim phải hót, chiếc lá phải xanh

Lẽ nào vay mà không có trả

Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình

      Chúng ta thấy có điểm tương đồng trong quan điểm sống của thế hệ các nhà thơ, nhà văn thời kỳ đó: họ luôn quan niệm rằng sống trên cuộc đời này là phải cống hiến trọn đời cho nhân dân, dân tộc. Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình, cống hiến một cách chân thành, liên tục đến trọn cuộc đời, đó chính là khát vọng sống cao đẹp, là lý tưởng của thế hệ trẻ những năm kháng chiến mà chúng ta rất nên học hỏi.

      Phải đặt vào hoàn cảnh sáng tác đặc biệt của bài thơ mới thấy được rằng những gì mà Thanh Hải gửi gắm trong lời tự nguyện chân thành của mình mới đáng quý biết chừng nào. Dù bệnh tật, dù sự sống như ngọn đèn trước gió nhưng chưa bao giờ Thanh Hải buông xuôi cho số phận, chọn sống cho mình, mà luôn tâm niệm dành trọn cả cuộc đời cho dân tộc và đất nước. Khát vọng sống cao đẹp của Thanh Hải nhắc nhở mỗi chúng ta hãy chọn cho mình lẽ sống cao đẹp để xứng đáng với những gì cha ông ta đã gây dựng.Thanh Hải sáng tác bài thơ Mùa xuân nho nhỏ những năm tháng cuối đời, khi ông đang chiến đấu với tử thần trên giường bệnh. Bài thơ vì thế giống như một bản di chúc tổng kết về cuộc đời nhiều năm cống hiến không ngừng nghỉ của nhà thơ. Thông qua việc phân tích kết hợp liên hệ mở rộng bài Mùa xuân nho nhỏ với một số bài thơ khác chúng ta sẽ thấy rõ được vẻ đẹp trong nhân cách của nhà thơ đa tài này.

---------------------------------- 

Trên đây Topbee đã hướng dẫn các em cho đề bài Liên hệ mở rộng bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập.