Phân tích bài thơ Nụ cười xuân (Xuân Diệu)

Mùa xuân là mùa của trăm hoa đua nở, mùa của sinh sôi, mùa của niềm tin và hạnh phúc. Nhắc đến mùa xuân mỗi người đều có tình cảm chung: say sưa, yêu mến, rạo rực. Viết về mùa xuân có biết bao bài thơ hay trong đó  Nụ cười xuân của Xuân Diệu là một thi phẩm đã để lại dấu ấn đậm nét trong lòng người đọc. Cùng Phân tích bài thơ Nụ cười xuân (Xuân Diệu) để thấy được bức tranh xuân tràn trề sức sống và cảm nhận được tình yêu tha thiết của nhà thơ với thiên nhiên và cuộc đời.

Dàn ý phân tích bài thơ Nụ cười xuân (Xuân Diệu)

1, Mở bài.

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

- Cảm nhận chung về bài thơ: bức tranh mùa xuân tươi vui, rộn rã, tràn đầy sức sống, con người ngây ngất trước mùa xuân đẹp của đất trời.

2, Thân bài.

- Phân tích đề tài, cảm hứng của bài thơ.

- Phân tích theo khổ để làm sáng tỏ giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

- Qua đó nêu bật được cái tôi yêu thiên nhiên, say sưa với đất trời, cảm hứng lãng mạn của nhà thơ Xuân Diệu.

- Khẳng định tình cảm, cảm xúc về bài thơ.

3, Kết bài.

- Khái quát giá trị của bài thơ.

- Liên hệ mở rộng.

Phân tích bài thơ Nụ cười xuân (Xuân Diệu)

    Nụ cười xuân của Xuân Diệu in trong tập Thơ Thơ xuất bản năm 1938. Bài thơ miêu tả mùa xuân qua đó bộc lộ tình cảm mến yêu của nhà thơ trước vẻ đẹp của đất trời vào mùa. Đó là một bức tranh tươi tắn màu sắc, rộn rã âm thanh, tình tứ và hài hoà như một nụ cười duyên dáng.

     Viết về mùa xuân không chỉ có Xuân Diệu mà có rất nhiều nhà thơ khác đã khai thác đề tài này. Trong thơ Hàn Mặc Tử, Thế Lữ, Lưu Trọng Lư mùa xuân xuất hiện khá nhiều, đặc biệt còn có rất nhiều những tác phẩm xuất sắc viết về mùa xuân. Trước bài thơ Nụ cười xuân, Xuân Diệu cũng viết rất nhiều những tác phẩm có cùng đề tài này song bài thơ này vẫn là một thi phẩm rất riêng, rất đặc sắc, thể hiện ngòi bút tinh tế của nhà thơ khi cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân và đất trời. Với ngòi bút sắc sảo nhà thơ đã nhìn cái đẹp của mùa xuân gắn với hình ảnh người thiếu nữ khát vọng đợi chờ một tình yêu giống như khát vọng của nhà thơ về cuộc sống muôn màu sắc.

Giữa vườn inh ỏi tiếng chim vui

Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời

Sao buổi đầu xuân êm ái thế!

Cánh hồng kết những nụ cười tươi

     Ấn tượng đầu tiên về mùa xuân chính là tiếng chim hót inh ỏi làm cho không gian trở nên thật sôi động. Tiếng chim giống như một bản hoà ca khiến khu vườn tăng thêm sức sống mới. Giữa khu vườn xuân rộn rã tiếng chim ca ấy nhân vật thiếu nữ xuất hiện với ánh mắt xa xăm nhìn sương soi rọi bởi ánh nắng mặt trời. Những buổi đầu tiên sao mùa xuân êm ái và dịu nhẹ đến thế. Nhà thơ như nhìn thấy những nụ cười tươi của các thiếu nữ e ấp bên những cánh hồng đang chúm chím nở. Con người và thiên nhiên đã hòa làm một, gắn bó và giao cảm với nhau thật khăng khít.

     Cảnh sắc của mùa xuân tiếp tục được khai thác rõ nét qua nhiều yếu tố ngoài âm thanh còn có ánh sáng, cơn gió, nắng vàng, hoa lá và không khí. Mỗi yếu tố đều thật tình tứ, đáng yêu, chúng hoà vào nhau, tôn lên nhau làm cho bức tranh mùa xuân thêm đẹp đẽ diệu kỳ.

Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao
Cây vàng rung nắng lá xôn xao
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào

Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu

     Thiên nhiên đã được nhân hoá qua các từ như ôm trùm, rung nắng, bay vô ý… khiến chúng trở nên thật gần gũi, đáng yêu giống như con người. Ánh sáng thì ôm lấy những trùm cao để tiếp thêm sinh khí cho đất trời, vạn vật. Cây vàng nhờ có nắng như reo vui hơn, tràn trề nhựa sống hơn, điều đó cũng khiến cho lá phải xôn xao. Gió mang theo hương hoa lan tỏa trong không gian vô tình mà hữu ý làm cho nhành mai đụng sát nhánh đào. Thiên nhiên đã hòa quyện vào nhau để làm nên một mùa xuân thật tươi đẹp, rực rỡ. Con người cũng như tan vào trong bức tranh thiên nhiên ấy.

     Câu thơ “Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều” sử dụng biện pháp ẩn dụ nhân hoá cực kỳ tinh tế. Người đọc liên tưởng đến những cành liễu rủ mình bên hoa yêu kiều và tình tứ giống như người con gái đang buông mái tóc dài. Cô gái ấy e thẹn bên hoa để làm duyên “như thưởng đưa mùi hương mến yêu”

Thiếu nữ bâng khuâng đợi một người

Chưa từng hẹn đến – giữa xuân tươi

Cùng chàng trai trẻ xa xôi ấy

Thiếu nữ làm duyên, đứng mỉm cười

     Thiếu nữ thả hồn để cảm nhận trọn vẹn hương vị và sức sống rạo rực của mùa xuân.  Những tia nắng chiếu rọi, tinh nghịch trên đôi má hồng của thiếu nữ. Phải chăng đôi má hồng đỏ ấy là vì nắng và cũng là vì nỗi nhớ thương của nàng với người yêu?

     Khép lại bài thơ là bức tranh xuân tươi vui, rộn rã, con người thi nhân cũng như tan vào trong bức tranh ấy, hân hoan và rạo rực để tận hưởng hương vị của đất trời. Với cảm nhận tinh tế, với sự giao hoà đắm say của mình, Xuân Diệu đã làm nên một bức tranh xuân thật say đắm lòng người.

--------------------------------------------

Trên đây Topbee đã mang tới cho các bạn bài văn Phân tích bài thơ Nụ cười xuân (Xuân Diệu). Qua bài thơ chúng ta đều thấy mùa xuân thật tình tứ và giàu sức sống. Hy vọng bài viết đã giúp các em có thêm kiến thức bổ ích để việc ôn luyện đạt kết quả. Chúc các em học tốt!