Phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn

Hà Nội như một thiếu nữ dịu dàng, đã chiếm trọn trái tim của các nhà văn, mang trong mình vẻ đẹp truyền thống và đồng thời thể hiện sự hiện đại. Trong nhiều tác phẩm, Hà Nội được tái định nghĩa với vẻ đẹp kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Để khám phá sự quyến rũ của thành phố này, hãy cùng đến với bài viết Phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn nhé!

Dàn ý Phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn

A. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả  Đỗ Phấn

- Giới thiệu tác phẩm Cõi lá

B. Thân bài:

- Cảm xúc mãnh liệt của nhà văn khi biết mùa xuân năm nay đến trễ. Mùa xuân đã đến khi ánh nắng tràn đầy trên những mầm non rực rỡ

- Hình ảnh của những loài cây tự tin khoe sắc đỏ rực trước thiên nhiên đất trời: hoa thạch lựu, cây xà cừ,…

- Bằng tình yêu thương chân thành, nhà văn đã vẽ nên hình ảnh tuyệt đẹp của mùa xuân trên mảnh đất Thủ đô, mang đến một cảnh tượng thơ mộng và dịu dàng.

- Những từ ngữ tinh tế của ông đã làm rung động trái tim của độc giả, khiến họ đắm say trong sự yêu thương dành cho Hà Nội.

C. Kết bài: 

- Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật

Phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn

      Đỗ Ngọc Thống, một nhà phê bình trên Nico Paris.Net, đã đưa ra một đánh giá về tản văn Đỗ Phấn. Ông viết: "Khi đọc tản văn của Đỗ Phấn, tôi hình dung ra hai khía cạnh khác nhau trong tác giả. Một là nghệ sĩ Đỗ Phấn, người yêu quý Hà Nội da diết, sảng khoái, và một là công dân thủ đô luôn biểu lộ sự buồn bã và bất mãn trước những thay đổi không ngừng làm phai mờ và tàn phai đi vẻ đẹp của nó". Ông biểu lộ sự phê phán hiện thực một cách cân nhắc và sắc bén hơn so với tiểu thuyết. Với tản văn, Đỗ Phấn đã tìm thấy một mảnh đất phù hợp để thể hiện cá tính và truyền niềm tin vào tương lai tươi sáng hơn cho Hà Nội. Sự đam mê của Đỗ Phấn đối với Hà Nội rõ ràng được thể hiện nhất khi ông viết về quá khứ của thành phố này, với những đường nét duyên dáng và thanh lịch của văn hóa và con người Hà Nội qua hàng ngàn năm lịch sử. Tình yêu này cũng hiện hữu rõ ràng qua những trang viết về cây cối trong Hà Nội, những khoảnh khắc ngọt ngào trong bài “Cõi lá”.

      Đỗ Phấn đã khám phá tình yêu với văn chương khá muộn sau khi đã có sự nghiệp là họa sĩ. Nhà văn này tự nhận mình là một "tay ngang" trong lĩnh vực văn chương vì ông không nhận được bất kỳ học vấn chuyên nghiệp nào trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, tình yêu chân thành và tự nhiên của Đỗ Phấn dành cho Hà Nội đã thúc đẩy ông viết văn. Ông cho rằng tất cả những cái đẹp và xấu của địa phương mình đã "trở thành những ký ức theo ta suốt đời, là nền tảng để tạo ra văn học và nghệ thuật." Tác phẩm "Cõi lá," được sáng tác vào năm 2008, là một trong những tản văn được yêu thích nhất của Đỗ Phấn và thể hiện rõ phong cách đặc trưng của nhà văn này.

       Mở đầu tác phẩm là cảm xúc mãnh liệt của tác giả khi mùa xuân đến trễ: “Bẽ bàng mùa xuân đến muộn. Khi cái nắng đã chao chát trên những lộc non báo hiệu mùa hè, chẳng hiểu vì sao lòng người bỗng rộn ràng đến thế. Oà thức cùng với xôn xao lá cành”. Mùa xuân năm nay đến trễ nên lòng người mang theo một chút giận dữ? Mùa xuân đã đến khi ánh nắng tràn đầy trên những mầm non rực rỡ. Đứng trước cảnh tượng đó, lòng người bỗng tràn đầy sự sôi động và sôi nổi. Niềm vui trong tâm hồn không ngừng rung động. Tác giả cắt ngang câu văn một cách đột ngột như một cách để nhấn mạnh sự phấn khởi và sức sống tràn đầy của con người và thiên nhiên. Mùa xuân không phải là đề tài xa lạ trong văn chương từ thuở cổ xưa. Xuân Hà Nội đã được nhiều nhà văn miêu tả. Với Đỗ Phấn, cảm nhận về xuân gắn liền với màu lá. Tác giả quan sát chín cây bồ đề trên đường Trần Nhân Tông: “làm thành một khoảng trời trong veo màu thạch lựu. Những chiếc lá non đu đưa trong gió tưởng như có tiếng chuông chùa huyền hoặc vọng về từ cõi thanh cao u tịch”. Dường như đứng dưới tán cây, con người như được chìm vào một không gian riêng biệt, cách biệt với thế giới bên ngoài. Màu thạch lựu đỏ tươi nhưng trong trẻo và lấp lánh như những viên ngọc quý. Tác giả sử dụng màu thạch lựu để miêu tả sắc đỏ của lá, tạo ra hình ảnh của những chiếc lá đỏ xen kẽ, khi ánh nắng chiếu vào, chúng trở nên sáng chói kỳ diệu. Từ cái nhìn tổng quan, tác giả nhìn kỹ từng chiếc lá và nhận ra sự di chuyển nhẹ nhàng của những chiếc lá non. Câu văn không chỉ tả cảnh, mà còn tả âm thanh xào xạc giữa những tán lá. 

      Chỉ khi là người yêu Hà Nội, có trái tim nhạy cảm trước thiên nhiên, mới có thể viết ra những câu văn tinh tế như vậy! Những gốc cây đã chặt chẽ gắn bó với cuộc sống của người Hà Nội, tạo nên khung cảnh “Những đứa trẻ tan trường ríu rít dưới gốc cây như những thiên thần bước ra từ lá”. Hàng bồ đề khiến người ta yêu thương, nhớ nhung, xúc động đến mức nhiều người không cần lí do cũng lặn lội qua đoạn phố đông đúc này chỉ để chiêm ngưỡng sắc lá ngọt ngào như mật chảy. Đó chính là món quà quý giá mà tháng Giêng ban tặng cho Hà Nội. Có rất nhiều loài cây trong phố thể hiện đặc trưng này, và dường như đó cũng là một đặc điểm của cây ở Hà Nội. Đoạn văn tả một đặc trưng đặc biệt của Hà Nội - lá rụng quanh năm. Bất kể mùa nào ở Thủ đô, chúng ta luôn có thể thấy cảnh hàng cây rụng lá, góc phố lạ chơi vơi giữa tán lá bay. Đối với nhà văn, lá rụng và lá mọc không chỉ là hiện tượng tự nhiên mà còn là một phần không thể thiếu trong trái tim của những người xa quê. Những chiếc lá vỗ về, an ủi tâm hồn con người giữa cuộc sống đầy bộn bề. 

      Nhà văn miêu tả về những cây xà cừ. Trong những lời miêu tả đó, tác giả thể hiện sự "giận dữ" dành cho loài cây này. Chi tiết này cho thấy tác giả có sự am hiểu sâu sắc, một kiến thức phong phú về thiên nhiên và con người Hà Nội. Cây xà cừ gợi lại trong Đỗ Phấn ấn tượng về kích thước khổng lồ, gây ra khó khăn cho con người trong mùa mưa bão khi phải cắt tỉa cành lá. Nhà văn có một cái nhìn trân trọng, yêu thương, và tinh tế đối với thiên nhiên, phát hiện những vẻ đẹp thơ mộng trong cây cối, tương tự như cách mà người ta kỹ lưỡng soi chiếu tâm hồn con người. Trong khoảnh khắc cuối cùng của tản văn, nhà văn tôn vinh sự mê hoặc trong trái tim mình dành cho "Cõi lá" lãng mạn của Hà Nội. Đối với nhà văn và nhiều người dân Hà Nội, những hàng cây và tán lá đã trở thành một yếu tố văn hóa đặc trưng của Thủ đô. Dù Hà Nội luôn sôi động và nhộn nhịp, ngay giữa những con phố đông đúc, ta vẫn tìm thấy những "Cõi lá" yên bình để tạm dừng, làm trẻ hóa linh hồn.

      "Cõi lá" được thể hiện trong tác phẩm của Đỗ Phấn đậm chất trữ tình và thơ mộng, với văn phong tài hoa vô cùng nhẹ nhàng, lịch sự và tinh tế. Tình yêu của ông đối với thiên nhiên và những con người Hà Nội tràn đầy trong từng câu chữ. Các từ ngữ tinh tế mà ông sử dụng gợi lên hình ảnh sống động, những so sánh và liên tưởng phong phú, và ngôn ngữ trong sáng và gần gũi đã tạo nên một giọng văn đầy cảm xúc, giúp ông miêu tả mùa xuân ở Hà Nội một cách tuyệt vời.

---------------------------------- 

Trên đây Topbee đã mang tới cho các bạn mẫu bài văn tham khảo Phân tích Cõi lá của Đỗ Phấn. Bằng tình yêu thương chân thành, nhà văn đã vẽ nên hình ảnh tuyệt đẹp của mùa xuân trên mảnh đất Thủ đô, mang đến một cảnh tượng thơ mộng và dịu dàng.