Phân tích Người đi tìm hình của nước (Chế Lan Viên)

Lãnh tụ Hồ Chí Minh được rất nhiều nhà thơ, nhà văn trong và ngoài nước sáng tác nên nhiều tác phẩm đạt giá trị cao. Tại sao ấy Người lại được ngợi ca, khâm phục đến như vậy ta cùng tìm hiểu bài thơ Người đi tìm hình của nước của Chế Lan Viên.

Dàn ý Phân tích Người đi tìm hình của nước

Mở bài

Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

Thân bài

- Cách ngắt nhịp thơ 5/5 được sử dụng như nhấn mạnh thêm tâm tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bối cảnh ông phải rời bỏ đất nước để tìm kiếm con đường cứu dân, cứu nước.

- Nhà thơ đã sử dụng hình ảnh biểu tượng như con tàu, sóng biển và bóng hàng tre để truyền đạt cảm xúc và tình cảm.

- Đoạn thơ này mang đến hình ảnh về đất nước với những biến động và thách thức, cũng như sự hy sinh và nỗ lực của nhân dân.

- Hi vọng và niềm tin vào sự phát triển và thịnh vượng của đất nước, với hình ảnh của mặt trời sáng chói và mùa quả ngọt.

- Thể hiện lòng trung thành và sự kính trọng đối với các nhà lãnh đạo cũng như sự hy vọng vào sự chỉ đạo của họ trong việc dẫn dắt đất nước đi vào tương lai tươi sáng và phồn thịnh.

Kết bài

- Tóm lại vấn đề cần nghị luận

Phân tích Người đi tìm hình của nước của Chế Lan Viên

      Để ca ngợi Bác, các nhà thơ, nhà văn đã lấy hình ảnh Bác là nguồn cảm hứng chủ đạo trong chính tác phẩm của mình. Và Chế Lan Viên cũng vậy, ông đã thành công khi miêu tả hành trình gian truân đi tìm đường cứu nước cho dân tộc.

      Cách ngắt nhịp thơ 5/5 được sử dụng như nhấn mạnh thêm tâm tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong bối cảnh ông phải rời bỏ đất nước để tìm kiếm con đường cứu dân, cứu nước. Dòng thơ miêu tả cảm nhận đầu tiên của người đi xa, những khó khăn và cảm xúc khi đối mặt với sự xa lạ và thiếu thốn ở quê nhà ‘’ Đêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủ’’. Nhà thơ đã sử dụng hình ảnh biểu tượng như con tàu, sóng biển và bóng hàng tre để truyền đạt cảm xúc và tình cảm. Việc nhìn thấy "bờ bãi dần lui làng xóm khuất" và "không một bóng hàng tre" khiến người đọc cảm nhận được sự trống trải và cô đơn trong tâm hồn người đi.

Câu thơ "Đêm xa nước đầu tiên, ai nỡ ngủ / Sóng vỗ dưới thân tàu đâu phải sóng quê hương" thể hiện cảm giác nhớ nhung và sự khác biệt giữa âm thanh sóng biển xa lạ và những ký ức quen thuộc tại quê nhà. Hai câu thơ "trời từ đây chẳng xanh màu xứ sở" và "xa nước rồi, càng hiểu nước đau thương" thể hiện sự thay đổi trong cách nhìn nhận về quê hương khi ở xa, khiến Người càng hiểu rõ hơn về những đau thương mà nước mà dân đang gánh chịu. Hình ảnh của "giấc mơ con đè nát cuộc đời con" cho thấy sự áp đặt và trói buộc của xã hội, khi mà những hoài bão và ước mơ không thể thực hiện được vì quê hương còn đắm chìm trong lầm than. "Hạnh phúc đựng trong một tà áo đẹp / Một mái nhà yên rủ bóng xuống tâm hồn" cho thấy sự mong muốn của người viết về một cuộc sống bình yên và hạnh phúc, nhưng lại bị cuộc sống hiện thực và khó khăn làm mất đi. Đoạn thơ này tưởng chừng như mang đến một bức tranh về sự cô đơn và những khó khăn trong việc theo đuổi những hoài bão lớn lao, đặc biệt là khi người viết phải đối mặt với sự cô đơn trong quá trình tìm đường cứu nước cho dân tộc. "Quanh hồ Gươm không ai bàn chuyện vua Lê" thể hiện sự cô đơn và hư ảo khi không có ai quan tâm hoặc thảo luận về những vấn đề lịch sử và trách nhiệm với dân tộc. Hình ảnh "lòng ta đã thành rêu phong chuyện cũ" là biểu tượng cho sự lãng quên và không được chú ý. "Một góc quê hương nửa đời quen thuộc / Hay một đấng vô hình sương khói xa xôi" thể hiện sự lạc lõng và xa cách, khi quê hương trở nên nửa đời quen thuộc nhưng cũng trở nên vô hình và xa xôi. Đoạn thơ này mang đến hình ảnh về đất nước với những biến động và thách thức, cũng như sự hy sinh và nỗ lực của nhân dân. ‘’Hình đất nước còn hoặc mất’’ thể hiện sự không chắc chắn và bất an về tương lai của đất nước, có thể đối mặt với những thách thức và biến động không lường trước được. "Thế đi đứng của toàn dân tộc / Một cách vin hoa cho hai mươi lăm triệu con người" thể hiện tinh thần đoàn kết và sự đồng lòng của nhân dân trong việc đối mặt với thách thức và xây dựng đất nước. "Có nhớ chăng hỡi giá rét thành Ba Lê" và "Một viên gạch hồng, Bác chống lại cả một mùa băng giá" là những hình ảnh biểu tượng về sự hy sinh và nỗ lực lớn lao, trong đó Bác được tưởng tượng như một biểu tượng của sự kiên trì và đoàn kết. "Đời bồi tàu lênh đênh theo sóng bể" miêu tả sự không chắc chắn và bất ổn trong cuộc sống, với một hình ảnh của tàu lênh đênh trên biển, tượng trưng cho sự mơ hồ và khó khăn. "Người đi hỏi khắp bóng cờ châu Mỹ, châu Phi" là hình ảnh của sự tìm kiếm và khám phá, với những người đi tìm câu trả lời và sự tự do trên khắp thế giới.

 "Những đất tự do, những trời nô lệ / Những con đường cách mạng đang tìm đi" đề cập đến sự chia rẽ giữa tự do và nô lệ, và sự nỗ lực tìm kiếm con đường cách mạng để thay đổi tình hình hiện tại. ‘’Rồi cờ sẽ ra sao? Tiếng hát sẽ ra sao? / Nụ cười sẽ ra sao? Ơi, độc lập!’’ thể hiện sự hi vọng và mong muốn về một tương lai tươi sáng và tự do cho đất nước. ‘’Xanh biết mấy là trời xanh Tổ quốc / Khi tự do về chói ở trên đầu’’ miêu tả sự vinh quang và hạnh phúc khi tự do được đạt được, khi mà màu xanh của lá cờ quốc gia kết hợp với màu xanh của bầu trời tự do. Hi vọng và niềm tin vào sự phát triển và thịnh vượng của đất nước, với hình ảnh của mặt trời sáng chói và mùa quả ngọt. ‘’Luận cương đến Bác Hồ. Và Người đã khóc / Lệ Bác Hồ rơi trên chữ Lênin / Bốn bức tường im nghe Bác lật từng trang sách gấp / Tưởng bên ngoài, đất nước đợi mong tin" thể hiện lòng trung thành và sự kính trọng đối với các nhà lãnh đạo cũng như sự hy vọng vào sự chỉ đạo của họ trong việc dẫn dắt đất nước đi vào tương lai tươi sáng và phồn thịnh.

      Qua bài thơ ta thấy được tấm lòng ngời sáng của Bác, của “người đi tìm hình của nước”. Nhà thơ Chế Lan Viên rất thành công khi khắc họa hình ảnh Bác vô cùng gần gũi, thiêng liêng với tấm lòng yêu thương, kính trọng vị lãnh tụ suốt đời hiến dâng mình cho Tổ Quốc.