Phiếu học tập là gì? Vai trò của phiếu học tập trong Giáo dục hiện nay

Những năm gần đây Phiếu học tập thường được sử dụng thường xuyên ở các lớp trong cả nước. Vậy phiếu học tập là gì? Vai trò, các bước, công cụ để tạo ra phiếu học tập như thế nào. Các bạn tìm hiểu qua bài viết sau:

1. Phiếu học tập là gì?

Phiếu học tập là một phương tiện dạy học được giáo viên chuẩn bị trước, nhằm hỗ trợ cho giờ học; được thiết kế gồm các câu hỏi, bài tập, nhiệm vụ học tập,... có thể kèm theo gợi ý, hướng dẫn của giáo viên. Người học thực hiện, hoặc ghi các thông tin cần thiết để giải quyết vấn đề, qua đó lĩnh hội hoặc củng cố kiến thức.

2. Vai trò của phiếu học tập

-  Hỗ trợ hoạt động độc lập và nhóm: Học sinh tự khám phá kiến thức mới và củng cố kiến thức đã học.

-  Cung cấp thông tin trực tiếp: Phiếu học tập là công cụ giao tiếp giữa giáo viên và học sinh qua câu hỏi, bài tập và gợi ý.

-  Phát triển tư duy sáng tạo: Học sinh chủ động tìm tòi, khám phá kiến thức, rèn luyện tư duy sáng tạo.

-  Đạt mục tiêu học tập: Giúp học sinh quản lý lượng kiến thức lớn từ mỗi bài học, chương học.

-  Thay đổi phương pháp giảng dạy: Chuyển từ giảng giải sang hướng dẫn, tăng cường hoạt động tích cực của học sinh.

-  Kiểm soát và đánh giá: Giáo viên theo dõi khả năng nhận thức và thái độ của học sinh, điều chỉnh phương pháp dạy học kịp thời.

3. Quy trình thiết kế phiếu học tập

Bước 1: Xác định các trường hợp cụ thể khi sử dụng phiếu học tập trong bài học. 

Bước 2: Từ nội dung bài học và dụng ý sư phạm, giáo viên xác định những thời điểm, nội dung cần hỗ trợ hoạt động học tập của học sinh, bố trí hợp lí về thời điểm sử dụng phiếu học tập hỗ trợ cho hoạt động học tập của học sinh.

Bước 3: Nội dung của phiếu học tập được xác định dựa vào một số yếu tố sau: mục tiêu bài học và mục tiêu của từng nội dung của bài học, mục đích sử dụng phiếu học tập, môi trường lớp học, phương pháp và phương tiện dạy học,... Qua đó, giáo viên thiết kế nội dung và hình thức thể hiện trong phiếu học tập.

Bước 4: Viết phiếu học tập, ghi ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu, chính xác các thông tin, yêu cầu trên phiếu học tập. Nội dung và hình thức của phiếu học tập cần đảm bảo tính khoa học, thẩm mĩ. 

Bước 5: Nghiên cứu thời điểm dự kiến sử dụng phiếu học tập trong bài học.

4. Các công cụ thiết kế phiếu học tập

4.1. Các phần mềm thiết kế đồ họa

Canva:

• Giao diện trực quan, dễ sử dụng với hàng ngàn mẫu thiết kế sẵn.
• Thư viện hình ảnh, biểu tượng phong phú.
• Tùy chỉnh màu sắc, font chữ, bố cục dễ dàng.

Adobe Illustrator:

• Công cụ chuyên nghiệp cho thiết kế vector, tạo ra các hình ảnh sắc nét.
• Đòi hỏi kỹ năng thiết kế cao hơn.

Microsoft PowerPoint:

• Phần mềm quen thuộc, có thể tạo ra các phiếu học tập đơn giản, nhanh chóng.

4. 2. Các công cụ tạo phiếu học tập trực tuyến:

• Liveworksheets.com:
  • Cho phép tạo nhiều dạng bài tập khác nhau như trắc nghiệm, điền từ, nối hình...
  • Tự động chấm điểm và cung cấp báo cáo kết quả.
• Google Forms:
  • Dễ dàng tạo các phiếu trắc nghiệm, khảo sát.
  • Tích hợp với Google Classroom, dễ dàng quản lý và chia sẻ.

Quizizz:

• Tạo các bài tập tương tác, có thể chơi theo nhóm hoặc cá nhân.
• Thêm hình ảnh, video, âm thanh vào câu hỏi.

5. Quy trình sử dụng phiếu học tập 

Xuất phát từ vai trò của phiếu học tập, việc sử dụng phiếu học tập thường được diễn ra theo quy trình sau: 

Bước 1: Giáo viên nêu nhiệm vụ, phát phiếu học tập cho học sinh. Học sinh có thể nhận được phiếu để hoạt động cá nhân hoặc mỗi nhóm một phiếu để hoạt động theo nhóm. 

Bước 2: Học sinh tiến hành hoàn thành các nội dung trong phiếu học tập, giáo viên quan sát và giám sát kết quả. Giáo viên có thể hướng dẫn học sinh những nội dung các em còn chưa rõ. 

Bước 3: Sau khi học sinh hoàn thành các nội dung của phiếu học tập, giáo viên có thể chỉ định một học sinh trình bày kết quả của mình. 

Bước 4: Giáo viên tổ chức cho cả lớp cùng thảo luận, bổ sung các nội dung để hoàn thành phiếu học tập. Thông qua quá trình trao đổi, thảo luận, giáo viên có thể đánh giá kết quả thực hiện phiếu học tập của các cá nhân hoặc nhóm học sinh.