Tác giả Nguyễn Du (Tiểu sử, Sự nghiệp, Tác phẩm)

Nguyễn Du được biết đến như là một nhà thi ca tài ba của đất nước ta, tác phẩm của ông không chỉ xuất hiện trong nước mà còn vươn xa ra thị trường quốc tế. Những tác phẩm của ông chinh phục từ những độc giả dễ tính đến những người khó tính nhất. 

1. Tiểu sử tác giả

- Tác giả: Nguyễn Du, tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.

- Sinh năm 1765, mất năm 1820.

- Quê quán: làng Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.

- Gia đình: Nguyễn Du lớn lên trong một gia đình quý tộc, nhiều đời được làm quan và có nền tảng văn chương. Thân phụ là Nguyễn Nghiễm, tiến sĩ, được dùng đến chức Tể tướng. Đó là chiếc nôi nuôi dưỡng tài năng văn chương của Nguyễn Du.

2. Sự nghiệp văn chương

Cuộc đời của Nguyễn Du đã gắn liền sâu sắc với những biến cố lịch sử từ cuối thế kỷ XVIII đến thế kỷ XIX. Đó là một giai đoạn lịch sử đầy biến động với hai đặc điểm nổi bật là chế độ phong kiến ​​Việt Nam lâm vào khủng hoảng trầm trọng và phong trào khởi nghĩa nông dân nổi lên khắp nơi mà đỉnh cao là Tây Sơn. Yếu tố thời cuộc đã ảnh hưởng sâu sắc đến ngòi bút của Du khi viết về hiện thực cuộc sống.

Cuộc đời từng trải, lang thang nhiều năm trong đó, du lịch nhiều, tiếp xúc nhiều đã cho Du một cuộc sống phong phú và sự đồng cảm sâu sắc với nỗi khổ của người đời. Nguyễn Du là một nhà nhân văn vĩ đại,  một thiên tài văn học.

3. Các tác phẩm tiêu biểu

Tác phẩm bằng chữ Hán

Hán văn của Nguyễn Du nhiều vô kể, nhưng mãi đến năm 1959 mới được ba nhà Nho: Bùi Kỷ, Võ và Nguyễn Khắc Hanh sưu tầm, dịch, chú giải và tuyển tập: Hán của Nguyễn Thơ Trung Quốc. Chỉ có 102 bài hát. Năm 1965, nhà xuất bản văn học xuất bản tập thơ chữ Hán của Nguyễn Du Hân do Lê Thước và Trường Chinh sưu tầm, dịch và sắp xếp , gồm 249 bài như sau:

- Thanh Hiên thi tập hay Tập thơ của Thanh Hiên (gồm 78 bài, được viết chủ yếu trong những năm tháng trước khi làm quan nhà Nguyễn)

- Nam trung tạp ngâm hay Ngâm nga lặt vặt lúc ở miền Nam (gồm 40 bài, được viết khi làm quan ở Huế, Quảng Bình và những địa phương ở phía nam Hà Tĩnh)

- Bắc hành tạp lục (gồm 131 bài thơ, viết trong chuyến đi sứ sang Trung Quốc)

Tác phẩm bằng chữ Nôm

- Đoạn trường tân thanh với tên phổ biến là Truyện Kiều (gồm 3.254 câu thơ theo thể lục bát).

- Văn chiêu hồn (viết bằng thể thơ song thất lục bát hiện chưa rõ thời điểm sáng tác)

- Thác lời trai phường nón (gồm 48 câu, được viết bằng thể lục bát) 

- Độc Tiểu Thanh kí (viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường Luật)

- Văn tế sống Trường Lưu nhị nữ (98 câu, viết theo lối văn tế)

4. Phong cách nghệ thuật

Tất cả các tác phẩm đều thể hiện tư tưởng, tình cảm và cá tính của tác giả. Thể hiện tư tưởng nhân đạo: bênh vực giá trị con người. 

Các tác phẩm này đều thể hiện sự đồng cảm sâu sắc của Nguyễn đối với kiếp người, nhất là những phận người bé nhỏ, bất hạnh,... Nó là kết quả của quá trình quan sát, chiêm nghiệm về cuộc đời và con người của tác giả. Lên án và tố cáo thế lực đen tối chà đạp lên nhân loại.

Bên cạnh đó qua tác phẩm của Nguyễn Du, điểm nhấn là tình cảm. Nguyễn Du là một nhà thơ uyên bác, tinh thông nhiều thể thơ chữ Hán như: cổ thơ, thất ngôn, thất ngôn luật, ca, hành. Nên ở thể thơ nào ông cũng có những bài rất hay. Điển hình nhất là tài làm thơ Nôm, mà đỉnh cao không gì khác chính là Truyện Kiều, đã cho thấy khả năng của thể thơ lục bát là chuyển tải nội dung tự sự trữ tình lớn trong thể loại thơ.

5. Tưởng niệm

- Được biết Nguyễn Du mất ngày 18/09/1820. Từ đó, ở Việt Nam có có đường, phố, trường học mang tên Người. 

- Ngày 17/11/2015 tại Hà Nội, Bộ  Thể thao, Văn hóa  và Du lịch, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã tổ chức họp báo giới thiệu hoạt động kỷ niệm 250 năm sinh nhật của Nguyễn Du. 

- Lễ cấp quốc gia lần thứ 250 ngày sinh Đại thi hào họ Du được tổ chức vào ngày ngày 05 tháng 12 năm 2015 tại thành phố Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh với chương trình nghệ thuật “Thơ của ai động đất” do Cục Nghệ Thuật Biểu Diễn, Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch và Nhà Hát Đương Đại Việt Nam.

- Lễ kỷ niệm có các hoạt động chính sau như : Tổ chức hội thảo khoa học trong nước và quốc tế; xuất bản Truyện Kiều, tác phẩm của Nguyễn Du bằng các thứ tiếng; làm phim tư liệu, nhạc kịch , tranh ảnh... về thời gian, cuộc đời, sự nghiệp, tác phẩm của Nguyễn và dòng họ Nguyễn Tiên Điền; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, ngâm Kiều, đọc Kiều, chơi Kiều, chơi Kiều, đàm luận tác phẩm của Du; tổ chức các hoạt động hưởng ứng kỷ niệm trên địa bàn thủ đô Hà Nội, thủ đô và tỉnh Bắc; Tuần lễ Văn hóa - Du lịch Nguyễn Du, 28/11-05/12/2015 tại Hà Tĩnh.

- Ngoài ra, từ ngày 17 đến 25 tháng 11 2015 tại Thư viện Khoa học Tổng hợp TP.HCM, triển lãm về Nguyễn Du do Tổng cục Khoa học TP.HCM tổ chức và do Thư viện Khoa học Thành phố Hồ Chí Minh và Công ty Cổ phần Văn hóa, Truyền thông Nhã Nam tổ chức. Triển lãm tập hợp tương đối đầy đủ các ấn phẩm chữ Quốc ngữ, Hán, Nôm về các tác phẩm của Nguyễn cũng như các công trình nghiên cứu, phê bình, chú giải về Nguyễn Du của nhiều nhà nghiên cứu. Điểm nhấn của triển lãm là các bản gốc như tập mới của Kim Vân Kiều, bản chép tay Những ghi chép tâm đắc của Kim Vân. Ngoài ra, 20 bức thư pháp của các thành viên Hội cũng sẽ được trưng bày cùng với nội dung các trích đoạn trong sáng tác của Nguyễn Du.

--------------------------------

Nguyễn Du là một bậc kỳ tài đã có nhiều đóng góp quan trọng vào việc phát triển tiếng Việt ngày càng phóng khoáng, phong phú, đa dạng và biến hóa. Nguyễn Du chắc chắn là một nhân vật quan trọng đã góp phần phát triển văn hóa trung đại của Việt Nam. Nhìn chung, trong tác phẩm của ông, ta tìm thấy những tư tưởng nhân đạo sâu sắc, thể hiện khát vọng công lý, cảm thương trước số phận người phụ nữ, đồng thời ca ngợi vẻ đẹp của những tài năng bất hạnh phụ nữ, không quên như vậy không phải để tố cáo mặt tiêu cực của chế độ phong kiến ​​thối nát.