Thực chất của chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) là gì?

Câu hỏi: Thực chất của chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) là gì?

Trả lời:

Chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) thực chất là cuộc chiến tranh xâm lược mở đầu của Anh đối với Trung Quốc. Điều này được thể hiện ở những điểm sau:

Nguyên nhân của chiến tranh thuốc phiện

Nước Anh là quốc gia tiêu thụ và buôn bán nhiều thuốc phiện. Là quốc gia tiêu thụ nhiều chè và lụa, những thứ này lại được nhập từ Trung Quốc và Trung Quốc không muốn nhập gì từ phương Tây, trong đó có Anh. Điều này làm mất cân bằng thương mại.

Khi Anh tìm được nguồn cung cấp thuốc phiện ở Ấn Độ, họ đã đưa thuốc phiện để người Trung Quốc nghiện. Vì thế, nhu cầu tiêu thụ thuốc phiện của Trung Quốc không bao giờ giảm. Và cứ thế, chè và lụa từ Trung Quốc ra đi còn thuốc phiện chảy về Trung Quốc.

Trước tình hình đó, triều đình nhà Thanh bắt đầu triệt phá các đường dây buôn bán thuốc phiện, đe dọa sẽ tử hình những ai chống đối hoặc cố tình phạm tội. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc buôn bán thuốc phiện của Anh và buộc Anh phải đứng lên chống lại việc cấm thuốc phiện của Trung Quốc.

=> Năm 1840, Anh sử dụng đại bác để đánh vào Trung Quốc, mở đầu cuộc chiến tranh thuốc phiện. Chiến tranh thuốc phiện (1840-1842) thực chất là cuộc chiến tranh xâm lược mở đầu của Anh đối với Trung Quốc.

Diễn biến của Chiến tranh thuốc phiện (1840-1842)

- Từ khoảng tháng 9/1839, nhiều đụng độ nhỏ đã xảy ra giữa tàu chiến Trung Quốc và tàu chiến Anh ở cảng Cửu Long (Hồng Kông ngày nay) khi tàu Trung Quốc ngăn tàu của Anh lên bờ để mua thực phẩm (trong đó mang thuốc phiện nhập vào Trung Quốc để buôn bán). Tuy nhiên Trung Quốc vũ khí thô sơ không để địch nổi hỏa lực của Anh nên bỏ chạy, buộc phải cho người Anh lên bờ để buôn bán.

- Cuối tháng 6/1940, hơn 40 tàu chiến được Hải quân Anh cử đến Quảng Đông ra yêu sách đòi Trung Quốc bồi thường số thuốc phiện bị nước này tiêu hủy. Trước tình hình này, nhà Thanh bác bỏ yêu cầu.

- Quân nhà Thanh tuy đông lực lượng nhưng chất lượng yếu kém, vũ khí thô sơ, không địch nổi với đại bác, hỏa lực của Anh.

- Tháng 7/1840, quân Anh đã đánh chìm 13 tàu chiến của Trung Quốc, chiếm đảo Chu Sơn.

- Đầu năm 1841, anh tấn công pháo đài Hổ Môn ở Quảng Đông, quân Trung Quốc chống trả nhưng không thành, hơn 300 khẩu pháo ở hổ Môn năm trong vòng vây của Anh.

- Đến giữa tháng 1/1841, Anh tiến hành đột kích pháo đài Sa Giác, Đại Giác và tiêu diệt 11 chiếc thuyền.

- Ngày 26.1.1841, Anh tổng công kích pháo đài Hổ Môn, Đô đốc Quan Thiên Bồi quyết chiến tới cùng và tử trận. Ngày hôm sau Hoàng đế Đạo Quang tuyên chiến với nước Anh.

- Tháng 10/1841, Anh chiếm được Ninh Ba (thuộc tỉnh chiết Giang) và đánh áp sát Nam Kinh.

=> Triều đình thanh khiếp sợ, mất hết tinh thần chiến đấu và cử người sang đàm phán với quân Anh.

Kết quả của Chiến tranh thuốc phiện (1840-1842)

- Trung Quốc buộc phải bồi thường chiến phí (hơn 20 vạn lạng bạc), thuốc phiện cho Anh. Kể từ đây, thuốc phiện được phép tự do buôn bán ở Trung Quốc.

- Chuyển giao Hồng Kông cho Anh.

- Mở nhiều cảng biển để thương nhân Anh được phép tự do buôn bán.

- Khi nhà Thanh giao thương với nước ngoài thì lợi ích của Anh được xếp hàng đầu.

=> Nhà Thanh chính thức suy thoái và diệt vong. Mở đầu cho quá trình biến Trung Quốc từ một nước phong kiến độc lập thành nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến.