Thơ 4 chữ là thơ gì? Cách làm bài thơ 4 chữ

Thơ hiện đại có nhiều thể thơ, trong đó thơ 4 chữ là thể thơ đơn giản nhất mà chúng ta thường gặp. Dưới đây là tổng hợp khái niệm thơ 4 chữ và cách làm bài thơ 4 chữ giúp bạn thỏa sức sáng tác một bài thơ cho riêng mình nhé!

Thơ 4 chữ là thơ gì?

Thơ 4 chữ là thể thơ mà mỗi câu có 4 tiếng. Thơ 4 chữ còn có tên gọi là thơ tứ ngôn, là thể thơ đơn giản nhất, dễ đọc, dễ hiểu nhất bởi bởi luật bằng trắc chỉ được áp dụng cho chữ thứ 2 và thứ 4 trong câu thơ.

Ví dụ:

Nu na nu nống
Cái bống nằm trong
Con ong nằm ngoài
Củ khpai chấm mật
Phật ngồi phật khóc
Con cóc nhảy ra
Con gà ú ụ.

Đặc điểm của thơ 4 chữ

- Mỗi câu thơ có 4 tiếng, sử dùng vần cách, vần lưng, vần chân, vần liền xen kẽ nhau.

- Nhịp thơ phổ biến là nhịp 2/2.

- Sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, nói quá,…để thể hiện cảm xúc.

- Thơ bốn chữ được sử dụng cho các thể loại thơ dân gian như vè, đồng dao, tục ngữ.

- Thơ 4 chữ phù hợp với trẻ em bởi câu thơ ngắn, dễ hiểu, dễ đọc, dễ nhớ, gần gũi với trẻ em

- Nội dung thơ 4 chữ thường diễn đạt nội dung vui tươi, tinh nghịch, nhí nhảnh.

Cách làm bài thơ 4 chữ

* Bước 1: Xác định chủ đề của bài thơ, nội dung thơ viết về đề tài nào. Ví dụ: viết về cha mẹ, người thân, ngày tết, mùa xuân, quê hương,…

* Bước 2: Tìm hình ảnh để diễn đạt cảm xúc bằng cách liên tưởng, tưởng tượng, kết nối sự vật, hiện tượng trong mối quan hệ với nhau và với con người để mạch cảm xúc, suy nghĩ được thể hiện và phát triển một cách tự nhiên. Sau đó thể hiện cảm xúc của mình về sự vật, hiện tượng đó.

Ví dụ: Chọn đề tài viết về ngày Tết thì chúng ta cần liên tưởng những hình ảnh đặc trưng của ngày tết như: hoa đào, bánh chưng, câu đố,…và thể hiện cảm xúc của bản thân khi tết đến (vui tươi, mong chờ, mừng rỡ,…).

Cây đào đầu xóm
Lốm đốm nụ hồng
Chúng em chỉ mong
Mùa đào mau nở.

Bông đào nho nhỏ
Cánh đào hồng tươi
Hễ thấy hoa cười
Đúng là Tết đến.

* Bước 3: Viết bài thơ 4 chữ.

- Viết câu thơ 4 chữ mở đầu bằng điều mà mình muốn nói, muôn truyền tải cho cả bài thơ.

- Viết những câu thơ tiếp theo bằng cách sử dụng cách gieo vần, biện pháp tu từ phù hợp.

+Vần lưng: tiếng đứng cuối câu trước vần với chữ đứng giữa câu sau.

Ví dụ: Chữ “ve” trong câu 1 và chữ “vè” ở câu 2 vần nhau.

Nghe vẻ nghe ve
Nghe vè nói ngược
Ngựa đua dưới nước
Tàu chạy trên bờ
Lên núi đặt lờ
Xuống sông bửa củi.
(Vè nói ngược)

+ Vần chân: tiếng đứng cuối của các câu thơ vần với nhau. Trong đó, thơ bốn chữ có thể sử dụng cả vần liền và vần cách như các thể thơ khác.

+ Vần liền: tiếng cuối của hai câu liên tiếp vần với nhau.

Ví dụ: Chữ “tiên” trong câu 1 và chữ “tiền” ở câu 2 vần với nhau, chữ “khố” trong câu 4 và chữ “phố” ở câu 5 vần với nhau.

Ông tiển ông tiên
Ông có đồng tiền
Ông dắt mang tai
Ông cài lưng khố
Ông ra chợ phố
Ông mua miếng trầu
Ông nhai chóp chép…
(Đồng dao)

+ Vần cách: tiếng cuối của hai câu cách nhau vần với nhau.

Ví dụ: Chữ “mặt” trong câu 2 và chữ “nhất” ở câu 4 vần với nhau, chữ “dược” trong câu 5 và chữ “lượt” ở câu 7 vần với nhau.

Mùa xuân đi rồi
Nhiều hoa vắng mặt
Như chị hoa đào
Ra đi trước nhất
Các chị thược dược
Hoa cúc hoa hồng
Thảy đều lần lượt
Theo bước mùa xuân
Chỉ còn hàng cây
Đung đưa theo gió…
(Tế Hanh, Hoa cỏ)

Ví dụ về thơ 4 chữ

1. Bạn của gió (Ngân Hà)

Ai là bạn gió

Mà gió đi tìm

Bay theo cánh chim

Lùa trong tán lá

Gió nhớ bạn quá

Nên gõ cửa hoài.

2. Mưa (Nguyễn Diệu)

Mưa rơi tý tách

Hạt trước hạt sau

Không xô đẩy nhau

Xếp hàng lần lượt

Mưa vẽ trên sân

Mưa dàn trên lá

Mưa rơi trắng xoá

Bong bóng phập phồng

Mưa nâng cánh hoa

Mưa gọi chổi biếc

Mưa rửa sạch bụi

Như em lau nhà.

Mưa rơi, mưa rơi

Mưa là bạn tôi

Mưa là nốt nhạc

Tôi hát thành lời...

3. Những chú lợn con

Ụt à ụt ịt
Những chú lợn con
Bú sữa no tròn
Chơi trò đuổi bắt.

Cái đuôi ngúc ngoắc
Cái mõm huơ huơ
Cái bụng rõ to
Cái chân bé xíu.

Mắt thì líu ríu
Tai vẫy liên hồi
Lúc thì ham chơi
Khi thì say bú.

Rồi lăn ra ngủ
Thật là đáng yêu!
Thức dậy lại kêu
Ụt à ụt ịt!

4. Con cá vàng

Con cá vàng
Bơi nhẹ nhàng
Trong bể nước
Đố ai bơi được
Như con cá vàng

5. Mùa Hè

Hè về hè về
Phượng nở phượng nở
Ve kêu ve ve
Hè tới hè về.
Sáng bừng ánh lửa
Sáng cháy màu hoa
Màu hoa phượng đỏ
Báo hiệu hè về.
Tiếng ve râm ran
Trong lòng vui sướng
Đồng ca mùa hạ
Là của nhà ve.
Hè về hè đến
Tụi nhỏ rất vui
Mặt Trời tỏa nắng
Cháy bỏng mùa hè.